Cựu Tổng Thống Donald Trump yêu cầu Tối Cao Pháp Viện (TCPV) xác nhận rằng ông có quyền miễn trừ pháp lý tuyệt đối cho mọi hành động của ông trong thời gian làm tổng thống. Ông hi vọng nếu thành công điều này sẽ giúp ông không bị truy tố trong vụ án lật đổ cuộc bầu cử liên bang năm 2020. Theo ông George Conway, một luật sư bảo thủ, sự kiện này có thể phản tác dụng vì nó có thể dẫn đến việc đảng Cộng Hòa phải đối phó với một phiên tòa vào mùa thu trước ngày bầu cử.


Conway cho biết riêng về yêu cầu miễn tố của Trump ông tin tưởng vào Tối Cao Pháp Viện. Ông nói ông ước gì TCPV đã không thụ lý vụ án... Điều này chỉ làm chậm trễ tiến trình xét xử. Nhưng ông không nghĩ có một âm mưu lớn hay thậm chí là nỗ lực của một số thẩm phán nhằm trì hoãn việc này để giúp Trump. TCPV sẽ ban phán quyết trước cuối tháng 6 và cựu tổng thống sẽ "thua đậm".


Phiên tòa về cuộc bạo loạn 6/1 sẽ diễn ra 81 ngày ở Washington DC sau phán quyết của TCPV, tức là bắt đầu vào khoảng cuối tháng 8 hay đầu tháng 9. Tòa có thể ban phán quyết có thể vào giữa tháng 10. Điều này sẽ vô cùng bất lợi cho Đảng Cộng Hòa.


Nói một cách tổng quát, quyết định của TCPV có thể đi theo một trong hai hướng đối với Trump, với những kết quả chính trị và pháp lý rất khác nhau.
Kịch bản (1). TCPV chấp nhận yêu cầu miễn trừ của Trump (rất khó xảy ra) hoặc gửi vấn đề trở lại tòa sơ thẩm để điều trần tìm hiểu thực tế về việc liệu hành vi của ông có tuân theo một số tiêu chuẩn mới được quy định rõ ràng về quyền miễn trừ hay không (hoàn toàn không xảy ra). Các thủ tục tố tụng bổ sung đó và các kháng cáo của người tham gia sẽ chiếm hết thời gian còn lại từ nay đến tháng 11 và phiên tòa sẽ diễn ra sau cuộc bầu cử năm 2024 (hoặc, nếu Trump thắng, vào năm 2029).




Kịch bản (2). TCPV bác bỏ hoàn toàn yêu cầu miễn trừ của Trump - có thể bằng cách từ chối công nhận quyền miễn trừ hình sự hoặc bằng cách tạo ra một số điều kiện miễn trừ nhưng nhận thấy rằng Trump nằm ngoài những thông số đó. Vụ việc sau đó sẽ quay trở lại tòa án quận, nơi cả Công Tố Viên Đặc Biệt Jack Smith và Thẩm Phán Tanya Chutkan đều nhất quyết xét xử Trump trước cuộc bầu cử.


Thẩm phán có thể sẽ ấn định ngày xét xử vào tháng 8 hoặc tháng 9, kéo dài từ giữa đến cuối tháng 10. Trong kịch bản này, Trump sẽ bị loại khỏi chiến dịch tranh cử và bị xếp xuống bàn bị cáo bên trong phòng xử án ở D.C. trong gần như toàn bộ thời gian diễn ra cuộc bầu cử năm 2024. Và một phán quyết – có thể có tội, dựa trên bằng chứng và địa điểm – có thể được đưa ra ngay trước ngày bầu cử.


KẾT LUẬN


Gần như chắc chắn là TCPV sẽ không chấp nhận đòi hỏi của Donald Trump theo đó là cựu tổng thống, ông được hưởng quyền miễn trừ tuyệt đối khỏi bị truy tố hình sự bao gồm những hành động nhắm lật ngược cuộc bầu cử năm 2020 và bám lấy quyền lực.


Cho phép người quyền lực nhất đất nước hoạt động mà không sợ bị truy tố vì đã ra lệnh giết một người đối thủ chính trị hoặc đảo lộn kết quả bầu cử chỉ có thể xẩy ra trong chế độ độc tài. Chỉ có những kẻ tập tễnh muốn làm lãnh tụ độc tài mới đòi quyền miễn tố.


Phán quyết cho phép Trump ra tòa trước cuộc bầu cử có lợi cho cựu tổng thống nếu ông được trắng án. Những người hưởng lợi thực sự của vụ án hoàn tất trước Tháng 11 sẽ là cử tri. Họ cần biết liệu ứng cử viên cho cuộc bầu cử chức vụ cao nhất của đất nước có tội hoặc vô tội.

Nguyễn Quốc Khải
_________________
THAM KHẢO
(1) James Bickerton, "Donald Trump’s Supreme Court Move Could ‘Backfire’ on Him: George Conway," Newsweek, June 15, 2024.
(2) Elie Honig, "The Supreme Court’s Make-or-Break Decision on Trump," New York Magazine, June 14, 2024.
(3) Editorial Board, "Only dictators have immunity from criminal acts while in power," Los Angeles Times, April 25, 2024.