Một trong 3 bài báo đang được độc giả Mỹ tìm đọc nhiều nhất là bài "A plea for caution from Russia" - lời thỉnh cầu của Nga xin thận trọng. Tổng Thống Nga Vladimir Putin gửi bài báo này đăng trên tờ nhật báo lớn The New York Times để trực tiếp nói chuyện với người Mỹ. Chúng tôi xin dịch nguyên văn để quý vị phán đoán, không bị ảnh hưởng bởi những lời bình luận.
Dưới đây là nguyên văn bài báo “A plea for caution from Russia.” Một vài chỗ người dịch chú thích thêm cho rõ nghĩa; những đoạn chú thích in chữ nghiêng, và nằm trong ngoặc đơn.
***
“Những diễn biến mới quanh vụ Syria khiến tôi phải trực tiếp nói chuyện với người Mỹ, và những người lãnh đạo chính trị của họ. Vào thời điểm khiếm khuyết truyền thông giữa hai xã hội chúng ta, nói trực tiếp là việc quan trọng.
Liên hệ giữa chúng ta đã qua nhiều giai đoạn. Chúng ta đối chọi nhau trong thời chiến tranh lạnh. Nhưng cũng đã có lần chúng ta đồng minh với nhau, và đánh bại thế lực Quốc Xã. Sau đó Liên Hiệp Quốc - tổ chức quốc tế duy nhất- được thành lập để ngăn ngừa những cuộc tàn phá (như Thế Chiến 2) tái diễn.
Những tiền nhân tạo dựng Liên Hiệp Quốc, hiểu là những quyết định liên quan đến chiến tranh và hòa bình chỉ nên diễn ra trong sự đồng thuận; và với sự thỏa thuận của Hoa Kỳ, chúng ta đi đến quy chế quyền phủ quyết của những hội viên thường trực Hội Đồng Bảo An. Quy chế khôn ngoan này đã duy trì được tình trạng ổn định trong nhiều thập niên vừa qua.
Không ai muốn Liên Hiệp Quốc phải chia chung một số phận với hội Quốc Liên -số phận tan vỡ vì thiếu ảnh hưởng. Diễn biến này sẽ đến nếu những nước có nhiều ảnh hưởng coi thường Liên Hiệp Quốc, cứ hành động quân sự không cần sự cho phép của Hội Đồng Bảo An.
Nếu Hoa Kỳ tấn công Syria, bất chấp sự phản đối của nhiều quốc gia, và nhiều lãnh tụ chính trị, lãnh tụ tôn giáo, kể cả Giáo Hoàng, cuộc tấn công đó sẽ đưa đến hậu quả giết thêm nhiều người vô tội, làm chiến tranh leo thang, và có nguy cơ lan rộng ra ngoài biên giới Syria.
Một cuộc tấn công như vậy sẽ làm bạo lực gia tăng, tạo ra một luồng sóng khủng bố mới. Hành động tấn công quân sự còn phá hỏng những nỗ lực đa phương để giải quyết vấn đề nguyên tử của Iran, và cuộc tranh chấp Do Thái-Palestine, tạo bất ổn tại Trung Đông và Bắc Phi. Cuộc tấn công còn đảo lộn toàn bộ hệ thống luật pháp và trật tự quốc tế.
Chiến tranh Syria không phải là một cuộc đấu tranh cho dân chủ, mà là một cuộc tranh chấp võ trang giữa chính phủ và lực lượng đối lập trong một quốc gia đa tôn giáo. Số người tranh đấu cho dân chủ rất ít, mà số quân al-Qaeda và quân quá khích thuộc mọi khuynh hướng lại hiện diện rất nhiều trong hàng ngũ chống chính phủ.
Chính Hoa Kỳ cũng đã liệt nhóm al-Nusra Front, nhóm the Islamic State of Iraq và nhóm the Levant, là những thành phần khủng bố; hiện những nhóm này góp mặt trong lực lượng chống chính phủ Syria. Được trang bị bằng vũ khí do ngoại nhân cung cấp, cuộc nội chiến này đang làm đổ nhiều máu.
Rất nhiều lính đánh thuê từ mọi quốc gia Ả Rập đổ vào Syria, trong lúc hàng trăm người khác đến từ những quốc gia Tây phương, trong số đó có cả người Nga; tình trạng này làm chúng tôi lo lắng. Lo ngày hồi hương về Nga, họ sẽ đem theo những kinh nghiệm thu thập được tại Syria. Sau những giao tranh tại Libya, bọn quá khích đã chuyển sang Mali, và tạo lo lắng cho chúng ta.
Ngay từ những ngày khởi thủy, Nga đã khuyến cáo người Syria nên bành trướng một kế hoạch dung hòa cần thiết cho tương lai của chính họ. Hành động như vậy chúng tôi không bênh vực chính phủ Syria, mà chỉ bảo vệ luật pháp quốc tế.
Chúng ta cần sử dụng Hội Đồng Bảo An Liên Hiệp Quốc, và cần tin tưởng việc bảo vệ luật pháp và ổn định, trong thế giới náo loạn hiện nay là một trong vài biện pháp khả dĩ giữ cho tương quan thế giới không rơi vào tình trạng hỗn loạn.
Luật pháp vẫn là luật pháp, và chúng ta phải tôn trọng nó, dù thích hay không thích. Luật pháp hiện hành ấn định là bạo lực chỉ được sử dụng trong trường hợp tự vệ, hoặc do quyết định của Hội Đồng Bảo An. Ngoài 2 trường hợp này mọi việc sử dụng bạo lực khác đều trở thành một hành động xâm lược.
Việc sử dụng hơi độc là việc hiển nhiên, không ai nghi ngờ gì cả. Tuy nhiên có nhiều yếu tố để tin là quân đội Syria không sử dụng hơi độc, mà chính những lực lượng chống chính phủ sử dụng, để phát động sự can thiệp của những quốc gia hùng mạnh cầm chịch cho chúng; việc can thiệp sẽ khiến họ bênh vực bọn quá khích. Tin tức về việc bọn này đang chuẩn bị tấn công hóa học vào Do Thái, là điều không thể coi thường.
Việc Hoa Kỳ coi hành động can thiệp quân sự vào những cuộc nội chiến của các nước khác quả là đáng lo. Can thiệp quân sự như vậy có lợi gì cho Hoa Kỳ trên đường dài không? Tôi không tin điều đó.
Hàng triệu người đang mất tín nhiệm vào thế đứng dân chủ của Hoa Kỳ, vì Hoa Kỳ chỉ dựa vào sức mạnh tàn bạo, kết hợp vội vã dưới khẩu hiệu "mọi người chỉ có 2 vị thế hoặc theo, hoặc chống chúng tôi."
Tuy nhiên sức mạnh đã được chứng minh là vô nghĩa và không kiến hiệu. Tình hình A Phú Hãn đang rối nùi, và không ai biết sẽ ra sao sau ngày liên quân rút lui. Libya bị xé nát thành nhiều bộ lạc, nhiều phe phái. Nội chiến tiếp diễn tại Iraq, với vài chục người bị giết mỗi ngày.
Nhiều người Mỹ đặt câu hỏi lý do nào khiến chính phủ Mỹ muốn tái phạm tại Syria lỗi lầm Iraq đang còn mới toanh. Có tấn công là có tổn thất dân sự, bất chấp việc kén chọn mục tiêu có kỹ lưỡng đến đâu, bất chấp loại vũ khí sử dụng có chính xác đến đâu; tổn thất sẽ là sinh mạng của người cao niên và trẻ thơ, những đối tượng mà cuộc tấn công được thực hiện để bảo vệ.
Hậu quả là mọi người sẽ phản ứng bằng câu hỏi: nếu luật pháp quốc tế không bảo vệ được chúng ta, chẳng lẽ chúng ta ngồi đây chịu chết. Rồi họ đổ xô đi tìm vũ khí có khả năng tàn sát hàng loạt. Điều này tưởng cũng dễ hiểu: mọi người bảo nhau có vũ khí "độc" trong tay là không ai dám động đến mình nữa.
Chúng ta cần phải ngưng ngay việc sử dụng tiếng nói của sức mạnh, và trở lại con đường ngoại giao văn minh, và những dàn xếp chính trị. Một cơ hội tốt vừa đến để giúp chúng ta tránh hành động quân sự: thiện chí của chính phủ Syria đặt kho vũ khí hóa học của họ dưới quyền kiểm soát quốc tế để phá hủy đi; Hoa Kỳ, Nga và mọi thành viên của Liên Hiệp Quốc phải tận dụng cơ hội này.
Suy đoán qua những lời tuyên bố của tổng thống Obama, thì Hoa Kỳ coi lối thoát do Syria đề nghị là con đường giúp tránh được hành động quân sự. Tôi hân hoan đón nhận thiện chí của tổng thống tiếp tục thảo luận với Nga về vấn đề Syria.
Chúng ta phải hợp lực để duy trì hy vọng này không bị dập tắt, như tháng Sáu vừa rồi chúng ta đã đồng ý trên bàn hội nghị G8. Nếu chúng ta có thể tránh dùng bạo lực chống Syria, tương quan trên thế giới sẽ được cải thiện, và tín nhiệm giữa mọi quốc gia sẽ gia tăng. Chúng ta cùng chia sự thành công này, và cùng mở cánh cửa cộng tác trên mọi khủng hoảng khác.
Liên hệ cá nhân và công vụ giữa tôi với tổng thống Obama được đánh dấu bằng mối tín nhiệm đang ngày một gia tăng. Quý trọng tình trạng tín nhiệm này, tôi đã thận trọng nghiên cứu bài diễn văn ông nói với quần chúng hôm thứ Ba vừa rồi.
Tôi không đồng ý với việc ông cho Hoa Kỳ là một biệt thể; ông nói chính sách của Hoa Kỳ làm "Hoa Kỳ không giống những quốc gia khác. Chính sách đó khiến chúng ta thành cá biệt."
Tôi thấy việc khuyến khích quần chúng tự coi mình như "khác thường" là việc làm vô cùng nguy hiểm, bất kể mục đích của việc khuyến khích nhắm vào đâu.
Thế giới gồm những nước lớn và những nước nhỏ, những nước giầu và những nước nghèo; nhiều nước đã có truyền thống dân chủ lâu dài, nhưng nhiều nước khác lại đang dọ dẫm tìm con đường dân chủ.
Chính sách của mỗi nước mỗi khác; nhân loại không ai giống ai, nhưng khi chúng ta cầu nguyện xin ơn của Thượng Đế, chúng ta không được quên là Thượng Đế cấu tạo ra con người, bình đẳng như nhau.
***
Chúng tôi trình bầy với quý vị bản dịch nguyên văn bài báo của ông Putin, vì quan niệm đây là một văn kiện căn bản, đang mở đầu một hình thức bang giao mới giữa Hoa Kỳ và Nga, hình thức này có nguy cơ đưa thế giới trở lại với một cuộc chiến tranh lạnh khác.

Nguyễn Đạt Thịnh