Chị nhớ lại, vào một buổi sáng ngày cuối tháng 1 năm 1973, khi Chị đi lấy bản tin ở bên Macv về cho AP, chị thấy sao hôm nay văn phòng đông thế. Ký giả của AP và cả của NBC News bên cạnh cũng chạy qua chạy lại, Chị nghe ông chánh văn phòng nói: Viêt Nam sắp ngưng bắn rồi, sắp hòa bình rồi…”
Văn phòng Associated Press xôn xao, từ ông chánh văn phòng đến các ký giả, nhân viên của AP đều hứng khởi với cái tin “Nóng bỏng” này. Chị thấy các phóng viên của các hãng thông tấn, hãng truyền hình ngoại quốc chạy hối hả sang nhau và chạy qua cả đài phát thanh Quân Đội Việt Nam để cập nhật tin tức viết bài…
Rồi các nhật báo Việt Nam ở những sạp báo dưới phố đã nhanh chóng phát hành,loan tin Việt Nam sắp có đình chiến, sắp trung lập đến nơi rồi. Mỹ đã ký Hiệp Định ngưng bắn với Bắc Việt.
Chị lúc đó, khi thì chạy lăng xăng theo mấy ký giả, lúc thì ngồi thừ người ở bàn giấy của mình nghiêng tai nghe hai chữ “Đình Chiến” nhìn mọi người chạy qua chạy lại trước mặt mình.
Ông Xếp bảo: Cô chạy sang bên Macv xem có gì mới thì gọi báo về, sang bên Chiến Tranh Chính Trị, Đài Phát Thanh Quân Đội xem họ có thêm Bản Tin mới nào nữa không? Ông nói xong thì lại quên luôn vì ông đang chúi đầu vào đọc những dòng telex mới.
Chị ngồi thừ trên bàn viết của mình, như không nghe thấy ông nói gì, mặc dù bàn của ông và của Chị đối diện nhau, trong cái buồng khoảng hơn 4 mét vuông.
Trong tai Chị, lùng bùng hai chữ “Hòa Bình” trong đầu Chị trôi lềnh bềnh hai chữ “Ngưng Bắn” Đầu chị như một cái ao nhỏ và mấy cái chữ này như mấy cánh hoa lục bình…bập bềnh…bập bềnh…trôi.
“Ngưng bắn”, thế có phải là Trung Lập, là Hòa Bình không? Hòa Bình là hết bắn nhau, là hết bom đạn, hết bị thương, hết tử trận…và những người lính được giải ngũ về với gia đình.
Hết bắn nhau thì những người lính sẽ được buông súng trở về với nhiệm sở cũ của mình hoặc kiếm công việc an bình hơn.
Người dân miền Nam sẽ không lo pháo kích, không lo bị đặt chất nổ ở những nơi công cộng, làng xã những vùng “xôi đậu” không lo ban ngày quốc gia, ban đêm cộng sản về. Hạnh phúc hơn nữa anh em, họ hàng chia ly từ 1954 có thể tìm về đoàn tụ với nhau… Ôi thật là bao điều kỳ diệu sẽ xẩy ra cho người dân cả hai miền Nam Bắc.
Bất giác Chị thấy sao lòng mình lại quặn thắt, nước mắt Chị bỗng ứa ra. Chị lấy khăn lau vội và Chị rời văn phòng, không báo cho ai biết, chị đi vào thang máy xuống phố.
Chị hòa vào đám đông dưới phố. Người ta đang tụ tập tùng nhóm nhỏ trước những sạp báo. Họ đang chúi đầu vào cùng một trang báo, tìm hai chữ “Đình Chiến” hai chữ “Ngưng Bắn”. Chị tránh đám đông đi bộ về hướng bến Bạch Đằng, con đường hơi dài nhưng với Chị bây giờ đường ngắn hay dài Chị cũng thấy như nhau, chị cần bỏ đám đông, bước đi, đi đâu cũng được, vì đầu óc Chị chỉ biết có một điều:
Dù “Ngưng Bắn”, dù “Hòa Bình” Anh cũng không bao giờ về nữa.
Em đã thấy xôn xao trong thành phố
Người ta đang nói hai chữ “Hòa Bình”
Em đã đọc trên từng trang nhật báo
Người ta viết rằng Việt Nam sẽ tàn lụi chiến tranh
Em đã nghe những bài hát hiền lành
Trên môi người ca sĩ
Những bài ca xanh mộng hòa bình
Ôi tất cả đều ôm lòng non dại
Từ cụ tám mươi tới đứa trẻ lên ba
Ôi giấc mơ đã xóa mất tuổi già
Để tóc bạc thấy mùa xuân trở lại
Ôi ngày mai nếu thanh bình em sẽ thấy
Những người lính mất tay mất chân
Cũng rủ nhau tìm ra Hà Nội
Những người mù
Những đứa bé mồ côi
Những khăn tang cũng tìm được tiếng cười
Sẽ chấm dứt bom rơi đạn nổ…
Nhưng hòa Bình rồi
lòng em vẫn không vui
vì Anh đã bỏ đi trước khi ngưng tiếng súng.
vì Anh đã chết trước khi được nghe hai chữ “Hòa Bình” (tmt-1973)
Ngày 27 tháng 1 năm 1973, tờ New York Time đã tường trình một tin mới nhất về một thỏa thuận ngưng chiến giữa hai miền Bắc và Nam Việt Nam tại Paris. Nhưng Cộng Sản không bao giờ nghiêm chỉnh trong những lời hứa, dù lời hứa được cam kết bằng bút mực. Súng đạn vẫn tiếp tục nổ tại miền Nam và người dân vô tội vẫn chết ngay trên ruộng đất của mình, làng mạc vẫn cháy, trẻ em vẫn mồ côi cha, người vợ trẻ vẫn phải chôn chồng. Cộng Sản là những người không bao giờ nói thật, và lừa dối ngay cả trên văn bản, chữ viết, cho nên Bản thỏa thuận dù có chữ ký hai bên không hề được thực thi đứng đắn.
Bài Thơ cho một “Hòa Bình” không có đích danh là những giọt lệ không bao giờ khô trong mắt chị.
Tháng 1-2025
Trần Mộng Tú
