Ông Trump, khi còn là ứng cử viên tổng thống, bế 2 em bé ở Colorado, 29/7/2016 (REUTERS/Carlo Allegri).
Hôm thứ Tư 19/2, một tòa phúc thẩm ở Mỹ ra phán quyết vẫn giữ nguyên lệnh ngăn chặn trên toàn quốc mà theo đó Tổng thống Donald Trump không được hạn chế việc tự động công nhận quyền công dân theo nơi sinh. Đề xuất về sự hạn chế này là một phần trong những động thái cứng rắn của đảng Cộng hòa đối với vấn đề nhập cư và vượt biên trái phép.
Tòa phúc thẩm liên bang Hoa Kỳ số 9 có trụ sở tại San Francisco đã bác bỏ đề nghị của chính quyền ông Trump về việc tạm dừng lệnh của thẩm phán tòa án cấp dưới.
Đây là lần đầu tiên một tòa phúc thẩm xem xét sắc lệnh hành pháp của ông Trump về quyền công dân khi sinh ra ở Mỹ. Rốt cuộc, số phận của lệnh này có lẽ sẽ do Tối cao Pháp viện Hoa Kỳ quyết định.
Bộ Tư pháp thuộc chính quyền ông Trump đã đề nghị tòa phúc thẩm ban hành một lệnh khẩn cấp để tiếp tục duy trì sắc lệnh hành pháp, trong lúc bộ tiếp tục kháng cáo, bộ cho rằng Thẩm phán Tòa án Liên bang Hoa Kỳ John Coughenour, có văn phòng ở Seattle, đã đi quá xa khi ban hành lệnh cấm trên toàn quốc theo đề nghị của 4 bang do đảng Dân chủ lãnh đạo.
Sắc lệnh hành pháp cũng vẫn bị các thẩm phán ở các bang Maryland, Massachusetts và New Hampshire cấm thực hiện ở riêng những bang đó. Bộ Tư pháp cũng đang kháng cáo ở Maryland và Massachusetts.
Sắc lệnh của ông Trump, được ký hôm 20/1 tức ngày đầu tiên ông trở lại Nhà Trắng, chỉ đạo các cơ quan của Mỹ từ chối công nhận quyền công dân của trẻ em sinh ra ở Mỹ sau ngày kế tiếp nếu cả cha và mẹ của trẻ đều không phải là công dân Mỹ hoặc thường trú nhân hợp pháp.
Các tổng chưởng lý, tức bộ trưởng tư pháp, của vài bang theo đảng Dân chủ, những người ủng hộ quyền của người nhập cư và những người khác đã nhanh chóng nộp đơn kiện. Họ cho rằng sắc lệnh này vi phạm điều khoản về quyền công dân trong Tu chính án 14 thuộc Hiến pháp Hoa Kỳ, bấy lâu nay vẫn được hiểu là công nhận hầu hết những ai sinh ra tại Hoa Kỳ đều là công dân.
Họ nói rằng Tối cao Pháp viện Hoa Kỳ đã ra phán quyết rõ ràng vào năm 1898 trong vụ án Hoa Kỳ kiện Wong Kim Ark rằng Tu chính án 14 đảm bảo quyền công dân khi sinh ra bất kể cha mẹ của một trẻ em có tình trạng nhập cư như thế nào.
Ông Coughenour, người được cựu Tổng thống Ronald Reagan của đảng Cộng hòa bổ nhiệm, là thẩm phán đầu tiên chặn sắc lệnh này với việc ban hành lệnh cấm tạm thời vào ngày 23/1. Sau đó, ông đã gia hạn lệnh này thành lệnh cấm sơ bộ vô thời hạn.
Quyết định của ông Coughenour được đưa ra trong một vụ kiện của các bang do đảng Dân chủ lãnh đạo là Washington, Arizona, Illinois và Oregon, và của một số phụ nữ mang thai. Ông đã gọi lệnh của ông Trump là "hoàn toàn vi hiến".
Theo VOA
