Trước ngày khai mạc cuộc thảo luận chung thường niên tại Đại Hội Đồng Liên Hợp Quốc ở New York (23/09), áp lực ngoại giao với Israel gia tăng. Pháp và nhiều quốc gia khác dự kiến tuyên bố công nhận Nhà nước Palestine ngày hôm nay 22/09/2025.
Thành phố Paris treo cờ Palestine và Israel cùng một chú chim bồ câu trên Tháp Eiffel, ngày 21/09/2025, Paris, Pháp. AP - Christophe Ena
Hiện tại, cùng với Pháp, nhiều nước trong đó có, Bỉ, Luxembourg, Andorre, Malta và Saint-Marin, thông báo sẽ chính thức công nhận Nhà nước Palestine vào hôm nay, trong khuôn khổ kỳ họp Đại Hội Đồng Liên Hiệp Quốc tại New York, Hoa Kỳ. Trước đó, Anh, Canada, Úc và Bồ Đào Nha cũng đã ra tuyên bố tương tự, nâng tổng số quốc gia công nhận Palestine lên ít nhất 145 trong tổng số 193 thành viên Liên Hiệp Quốc.
Động thái này, chủ yếu mang tính biểu tượng, được tổng thống Pháp Emmanuel Macron thúc đẩy, nhằm khẳng định giải pháp hai Nhà nước và cô lập lực lượng Hồi Giáo Palestine Hamas. Tổng thống Palestine Mahmoud Abbas gọi đây là « bước tiến quan trọng và cần thiết để hướng tới một nền hòa bình công bằng và bền vững ». Trong khi đó, thủ tướng Israel, Benjamin Netanyahu kiên quyết bác bỏ và đe dọa mở rộng các khu định cư ở Cisjordanie (Bờ Tây).
Đặc phái viên Julien Chavanne từ New York tường trình :
Tổng thống Pháp đã chuẩn bị loạt hoạt động mang tính biểu tượng cao trước khi phát biểu tại diễn đàn Liên Hợp Quốc. Ông Emmanuel Macron sẽ gặp gỡ các thành viên của xã hội dân sự Israel và Palestine. Sau đó, ông sẽ có bài phát biểu lịch sử : Pháp chính thức công nhận Nhà nước Palestine. Tổng thống Pháp đã lôi kéo được chín quốc gia đi theo mình.
Ông Macron biết trước mặt mình là đại đa số các quốc gia thành viên Liên Hợp Quốc ủng hộ. Đây là điều mà ông sẽ nhấn mạnh để chứng minh rằng cộng đồng quốc tế, nói chung, đang thúc đẩy giải pháp hai Nhà nước để chấm dứt chiến tranh ở Gaza.
Chắc chắn không thể làm gì nếu không có tiếng nói của Hoa Kỳ và Israel. Vì vậy, để chứng minh rằng sáng kiến của mình không chỉ mang tính biểu tượng hay phản tác dụng, ông Emmanuel Macron đã nhấn mạnh trong những ngày gần đây nhiều lần rằng Hamas sẽ bị giải giáp vũ trang và bị loại khỏi quyền lực.
Hôm qua trên kênh truyền hình CBS của Mỹ, tổng thống Pháp đã thêm một điều kiện mới : Sẽ không có đại sứ quán Pháp tại Palestine cho đến khi các con tin Israel được thả.
Điều đó có quan trọng gì với Israel khi điều tồi tệ đã xảy ra. Thủ tướng Benjamin Netanyahu, được sự ủng hộ của đồng minh Mỹ, đã tuyên bố sẽ trả đũa.
Chúng ta đang ở « một bước ngoặt », phủ tổng thống Pháp cảnh báo trước bài phát biểu của Emmanuel Macron tại New York.
Trong khi đó, bạo lực tại Gaza tiếp tục leo thang. Chiến dịch quân sự Israel từ sau vụ tấn công của Hamas 07/10/2023 đã làm hơn 65.000 người Palestine và 1.219 nạn nhân Israel thiệt mạng.
Phản ứng của Palestine và Israel
Là hai bên trực tiếp liên quan, Palestine và Israel phản ứng ra sao khi được Anh, và giờ đây là đến Pháp, thành viên thường trực trong Hội Đồng Bảo An Liên Hiệp Quốc công nhận ?
Thông tín viên RFI Frédérique Misselin, từ Jerusalem cho biết :
Người Palestine tại Cisjordanie nói đến một cử chỉ mang tính « lịch sử, là một biểu tượng mạnh và một tiến bộ lớn ». Đây chính là quan điểm của tổng thống Palestine, Mahmoud Abbas. Ông đánh giá quyết định công nhận Nhà nước Palestine là « một bước tiến quan trọng và cần thiết, trong mục tiêu đem lại hòa bình công bằng và bền vững ».
Báo Jerusalem Post trích dẫn bình luận của phong trào Hamas theo đó : đây là một « cột mốc quan trọng ». Về phần người dân ở Gaza, những người mà chúng tôi đã liên lạc được qua điện thoại, chủ yếu đòi quân đội Israel chấm dứt các đợt oanh kích, ngừng cưỡng bức thường dân di dời chỗ ở. Quân đội Israel hiện vẫn đang tập trung dồn dập tấn công vào thành phố Gaza. Hơn nửa triệu dân đã sơ tán về phía nam dải Gaza. Công luận tại chỗ không còn tin tưởng vào cộng đồng quốc tế.
Riêng về phía Israel, một vài tổ chức bảo vệ nhân quyền đánh giá việc công nhận Nhà nước Palestine sẽ cho phép tiến gần hơn đến hòa bình. Tuy nhiên đại đã số những người mà chúng tôi đã gặp được hôm qua, Chủ Nhật 21/09/2025, đều chống đối. Nhìn chung, theo họ công nhận Nhà nước Palestine, như thể là « phần thưởng dành cho các phần tử khủng bố ». Đây là « một sai lầm ». Họ cho rằng trước tiên, cần giải thoát các con tin và giải giáp lực lượng Hamas. Đây là một vấn đề an ninh. Thủ tướng Israel Benjamin Netanyahu còn cứng rắn hơn. Ông tuyên bố sẽ không có Nhà nước Palestine và dọa sáp nhập Cisjordanie và nói rõ là ông sẽ đưa ra các trả đũa đối với việc công nhận Nhà nước Palestine, sau khi ông từ Mỹ trở về vào cuối tháng này ».
Sau quyết định của Anh và Pháp, Mỹ là quốc gia duy nhất trong số 5 thành viên thường trực Hội Đồng Bảo An Liên Hiệp Quốc không công nhận Nhà nước Palestine. Thông cáo của bộ Ngoại Giao Hoa Kỳ hôm Chủ Nhật 21/09/2025 mỉa mai : Quyết định của nhiều nước phương Tây về Palestine là một « màn để mua vui ». Hoa Kỳ phản đối tiến trình này, và vẫn chặn tư cách thành viên đầy đủ của Palestine tại Liên Hiệp Quốc.
Bao nhiêu quốc gia công nhận Nhà nước Palestine ?Tính đến ngày 21/09/2025, đã có 152 trên tổng số 193 nước thành viên Liên Hiệp Quốc chính thức công nhận Nhà nước Palestine.
Vatican, không thuộc Liên Hiệp Quốc, công nhận Nhà nước Palestine từ năm 2015.
Theo nhật báo Pháp Le Monde, kể từ khi Nhà nước Israel được thành lập năm 1948, các phong trào chính trị Palestine cũng coi việc thành lập một Nhà nước Palestine độc lập là một trong những yêu cầu chính của họ. Năm 1988, sau khi Tổ chức Giải phóng Palestine (PLO) đơn phương tuyên bố độc lập cho Palestine, 82 nước chính thức công nhận “quốc gia mới” này, trong đó phần lớn là các quốc gia châu Phi, Trung Đông, một phần của Liên Xô, nhiều nước châu Á như Việt Nam, Malaysia, Indonesia, Trung Quốc, Ấn Độ...
Đợt tiếp theo là trong giai đoạn 1989-1998 với một số nước Trung Á (Kazakhstan, Uzeberkistan, Turmenistan, Azerbaijan...), Gruzia, Iran, Thổ Nhĩ Kỳ...
Trong những năm 2004-2019 là một số nước Trung, Nam Mỹ (Brazil, Achentina, Pêru, Uruguay, Honduras, Surinam...), Syria.
Sau giai đoạn đại dịch Covid-19 và kể từ khi Israel tiến hành cuộc chiến ở dải Gaza để triệt hạ lực lượng Hamas - thủ phạm vụ tàn sát ngày 07/10/2023, một số nước khác đã công nhận chính thức Nhà nước Palestine, với đợt gần đây nhất là 9 nước vào năm 2024.
Một ngày trước thông báo chính thức của Pháp, năm nước Anh Quốc, Canada, Úc, Bồ Đào Nha và Bỉ cũng công nhận Nhà nước Palestine.
Theo RFI
