
Cờ vàng và cờ Mỹ tại California
Cờ vàng ba sọc đỏ từng là biểu tượng chính trị của một miền Nam Việt Nam khát vọng tự do và dân chủ. Hơn nửa thế kỷ sau cuộc chiến, lá cờ ấy giờ là biểu tượng văn hóa và tinh thần của cộng đồng người Việt tại nhiều quốc gia.
Với phần lớn người Việt hải ngoại, cờ vàng gắn liền với ký ức về Việt Nam Cộng hòa. Năm mươi năm sau cuộc chiến, lá cờ ấy là di sản của tinh thần, ký ức và khao khát tự do của người Việt.
Hiện nay ở Mỹ ít nhất có 20 bang, 15 quận và 85 thành phố đã chính thức công nhận cờ vàng là "Heritage and Freedom Flag" – Lá cờ Di sản và Tự do của người Mỹ gốc Việt.
Cờ vàng trong đời sống người Việt ở Bắc MỹSau biến cố 1975, hàng triệu người Việt phải rời quê hương tìm đường sống ở Mỹ, Canada, Úc và một số quốc gia ở châu Âu. Họ mang theo lá cờ vàng của một Việt Nam Cộng hòa vừa sụp đổ. Dưới lá cờ vàng, họ quy tụ, cùng nhau dựng lại cuộc sống, nuôi dưỡng ký ức tự do và hướng về cội nguồn.
Tôi đã không ít lần nghe những bác lớn tuổi từng trực tiếp tham gia vào cuộc chiến Quốc-Cộng và ra đi trong biến cố tháng 4/1975, hoặc vượt biên tìm tự do sau đó, kể rằng khi thấy lại lá cờ vàng tung bay ở Mỹ, họ dâng trào cảm xúc nhớ quê và biểu tượng của miền Nam cũ vẫn sống trong cộng đồng mới.
Thực tế, trong suốt nhiều thập niên sau chiến tranh, dù chính thể Việt Nam Cộng hòa không còn, tại Mỹ và một số quốc gia có người Việt tị nạn đông đảo, trong các ngày lễ, dịp tưởng niệm biến cố 30/4, đến các cuộc vận động nhân quyền, chiến dịch tranh cử của ứng viên gốc Việt,... hình ảnh cờ vàng là sợi dây nối kết cộng đồng người Việt tự do.
Với những người Việt thuộc thế hệ đầu định cư tại Mỹ, Canada, Úc, cờ vàng không chỉ là biểu tượng chính trị, mà là nỗi nhớ, là ký ức, là căn tính của cộng đồng người Việt.
Nhưng cùng thời gian, hình ảnh ấy dần thưa vắng. Khi tôi đến Mỹ mười năm trước, vẫn thấy một số ngôi nhà ở Seattle, Tacoma và các thành phố lân cận thuộc (bang Washington) treo cờ vàng, một hình ảnh giờ đây đã trở nên hiếm hoi.
Tác giả, Võ Ngọc Ánh
Vai trò, Gửi cho BBC News Tiếng Việt từ Tacoma, bang Washington, Hoa Kỳ