Việt Nam: Cần hủy bỏ cáo buộc vì mục đích chính trị đối với người chỉ tríchCớ trốn thuế nhằm bịt miệng Lê Quốc QuânHRW (New York, ngày 30 tháng Chín năm 2013) - Hôm nay, Tổ chức Theo dõi Nhân quyền phát biểu rằng chính quyền Việt Nam cần hủy bỏ các cáo buộc vì mục đích chính trị đối với Lê Quốc Quân, một trong những nhà bảo vệ nhân quyền nổi tiếng và có uy tín nhất ở Việt Nam. Các nhà tài trợ cần bày tỏ mối quan ngại nghiêm trọng về đợt đàn áp những người bảo vệ nhân quyền và blogger đang tiếp diễn của chính quyền Hà Nội, và công khai kêu gọi phóng thích vô điều kiện Lê Quốc Quân và những người chỉ trích ôn hòa khác.
Phiên xử Lê Quốc Quân ban đầu được dự kiến diễn ra vào ngày mồng 9 tháng Bảy năm 2013, nhưng bị hoãn lại vào phút chót, và được xếp lịch lại vào ngày mồng 2 tháng Mười, tại Tòa án Nhân dân Thành phố Hà Nội. Tội danh “trốn thuế” có mức án tối đa bảy năm tù và một khoản tiền phạt khá nặng.
“Cái tội hiển nhiên của Lê Quốc Quân là do ông là một người phê phán chính quyền hiệu quả và nổi tiếng,” ông Brad Adams, Giám đốc Ban Á Châu của Tổ chức Theo dõi Nhân quyền nói. “Đến bao giờ thì chính quyền Việt Nam mới chấp nhận rằng tự do ngôn luận bao gồm cả quyền tự do ôn hòa bày tỏ chính kiến khác với đảng cầm quyền?”
Trước đây, chính quyền Việt Nam đã vận dụng tội danh trốn thuế để cầm tù blogger nổi tiếng Nguyễn Văn Hải (Điếu Cày) vào năm 2008. Tại phiên tòa, Điếu Cày bị kết án 30 tháng tù giam. Vào ngày lẽ ra phải được thả, chính quyền tiếp tục giam giữ ông với cáo buộc mới, “tuyên truyền,” và lại kết án ông thêm 12 năm tù giam nữa.
Lê Quốc Quân, 41 tuổi, là một luật sư và người viết blog cổ vũ nhân quyền và dân chủ. Ông bị bắt ngày 27 tháng Mười Hai năm 2012, chín ngày sau khi BBC đăng tải bài viết của ông nhan đề “Hiến pháp hay hợp đồng điện nước?” Bài viết bình luận về những thảo luận liên quan đến việc sửa đổi hiến pháp, phê phán việc bảo lưu điều 4 vốn đang tạo cho Đảng Cộng sản vị thế tối cao trong đời sống quốc gia.
Trước khi bị bắt lần này, Lê Quốc Quân viết 1 số bài trên blog nhiều độc giả của mình về nhân quyền, quyền công dân, đa nguyên chính trị, tự do tôn giáo và các vấn đề khác. Blog của ông ghi chép lại những vi phạm nhân quyền đối với bản thân ông và gia đình, và các bạn cùng hoạt động của mình. Ông cũng từng tham gia hàng loạt cuộc biểu tình ôn hòa ở Hà Nội chống Trung Quốc tuyên bố chủ quyền tại một số khu vực ở Biển Đông, vốn được Việt Nam coi là nằm trong lãnh hải của mình.
Giữa hai năm 2006-2007, Lê Quốc Quân ở Washington D.C hơn 5 tháng rưỡi với tư cách một người được cấp học bổng của Quỹ Quốc gia Hỗ trợ Dân chủ do Quốc hội Hoa Kỳ tài trợ. Ông sử dụng học bổng uy tín này để nghiên cứu về xã hội công dân, trong mối liên hệ với các vấn đề ông quan tâm về con đường phát triển kinh tế ở Việt Nam sao cho những người nghèo được hưởng lợi. Lê Quốc Quân bị bắt vào tháng Ba năm 2007, khi ông mới về Việt Nam được vài ngày sau khi hoàn tất chương trình học, với cáo buộc chống phá nhà nước theo điều luật 79 rất mơ hồ của bộ luật hình sự Việt Nam. Sau khi có nhiều tiếng nói phản đối từ trong và ngoài nước, chính quyền thả ông vào tháng Sáu năm 2007, nhưng suốt từ đó ông luôn bị công an theo dõi chặt cho đến khi bị bắt lại vào tháng Mười Hai năm 2012.
Năm 2011, Lê Quốc Quân định ứng cử vào Quốc hội Việt Nam nhưng bị nhà cầm quyền ngăn chặn. Cũng trong năm đó, ông bị tạm giữ vì “gây rối trật tự công cộng” khi cố gắng đến quan sát phiên toà xử nhà bất đồng chính kiến lỗi lạc Cù Huy Hà Vũ. Vào ngày 19 tháng Tám năm 2012, ông bị hai người đàn ông hành hung khiến phải vào viện trị thương. Ông nhận ra một trong hai người đó đã từng theo ông hàng tháng trời. Vụ việc này chưa được công an điều tra có hiệu quả.
“Chính quyền Việt Nam tỏ ra quá lo lắng về vị trí của mình trong xã hội đến mức phản ứng bằng việc tìm cách bịt miệng và bỏ tù hết nhà bất đồng chính kiến này đến nhà bất đồng chính kiến khác,” ông Adams nói. “Chính quyền Hà Nội cần nhận ra rằng những người phê bình chính quyền phản ánh luồng ý kiến ngày càng gia tăng và rộng khắp trong nước rằng đã đến lúc Việt Nam phải có một nền dân chủ đa đảng thực sự, chấp thuận tự do ngôn luận. Chiến thuật đàn áp mạnh tay của chính quyền sẽ không dập tắt nổi những tiếng nói đó.”
Để xem thêm các báo cáo của Tổ chức Theo dõi Nhân quyền về Việt Nam, xin truy cập:
http://www.hrw.org/languages?lang=viMuốn có thêm thông tin, xin liên hệ:
- Ở London, Brad Adams (tiếng Anh): +44-7908-728-333 (di động); hoặc
adamsb@hrw.org- Ở Bangkok, Phil Robertson (tiếng Anh, tiếng Thái): +66-85-060-8406 (di động); hoặc
robertp@hrw.org; Twitter @Reaproy
- Ở Washington, DC, John Sifton (tiếng Anh): +1-917-838-9736 (di động); hoặc
siftonj@hrw.org; Twitter @johnsifton
* HRW gửi Danlambao
