Câu chuyện sau đây nhắc đến Portland, một thành phố mà chúng tôi từng ghé thăm và rất quyến luyến. Chuyện cũng liên quan đến một cô vũ nữ, mấy người ăn chay theo qui chế vegan, và một ông chính trị gia. Bình thường, có lẽ bạn cũng nhận ra trong những bài viết của tôi từ bấy lâu nay, tôi không cảm thấy hứng thú khi nói đến chuyện chính trị. Đó là vấn đề của các chính khách, của mấy nhà báo, của những người thích tính toán, mưu chước, bàn luận hoặc hí luận.
Bữa nay tôi phải nhắc đến một chính trị gia vì thiếu ông ta thì bài viết khó “lái” vào đề tài mà tôi muốn kể bạn nghe. Nhân vật này là ông Cory Booker, thị trưởng của Newark ở tiểu bang New Jersey. Ông thị trưởng mới có 44 tuổi, còn rất trẻ (so với tôi, đương nhiên), người da đen, có giòng máu da trắng từ bên cụ ngoại, và một chút huyết thống của người đa đỏ. Đặc biệt là ông còn độc thân mặc dù thỉnh thoảng vẫn xuất hiện với một phụ nữ được mô tả là “bạn gái lâu năm,” có lúc bị nghi ngờ là người đồng tính, hồi nhỏ rất ngoan đạo Methodist, và đã ăn chay trường khoảng 20 năm.
Có lẽ vấn đề ăn chay này đã khiến ông Cory gặp rắc rối với báo chí địa phương trong mấy ngày qua. Họ chiếu cố thị trưởng vì ông đang tranh cử nghị sĩ liên bang. Ông Cory có lợi thế trong cuộc vận động vì còn trẻ, khỏe mạnh, to con, năng động, tích cực, được nhiều người thương mến. Có một đêm trở về nhà từ tòa thị chánh, ông thấy một phụ nữ hàng xóm lớn tuổi đang la hét để cầu cứu vì con gái của bà đang bị kẹt trong ngôi nhà bị cháy. Không hề do dự, ông phóng vào nhà, chạy qua căn bếp đang cháy để lên các bậc thang mặc dù có nhân viên cứu hỏa muốn kéo ông ra ngoài vì lửa đang cháy lớn. Ông đã lên tầng trên, bế phụ nữ xuống lầu và thoát ra ngoài.
Chuyện đó xảy ra hồi tháng Tư 2012. Còn bây giờ, cuối tháng Chín 2013, báo chí nêu thắc mắc về mối quan hệ giữa ông và một vũ nữ thoát y sống cách xa gần 3,000 dặm. Số là ông Cory đã “thả dê” qua mạng xã hội Twitter với một cô nhảy sếch-sy-sô tại quán Casa Diablo ở tuốt tận Portland, tiểu bang Oregon.
Nhằm giảm bớt sự chú ý của báo giới New Jersey, ban tranh cử của Cory cho biết: “Chỉ có chuyện đáng nói trong vấn đề chẳng đáng ngạc nhiên này là có một vũ trường thoát y dành cho người ăn chay ở Portland.”
À, thì ra vậy. Có lẽ qua thói quen ăn chay nên ông Cory đã làm quen với cô vũ nữ tên Dre, 24 tuổi, khi biết cô biểu diễn ở một câu lạc bộ thoát y chuyên bán các món chay vegan. Trong giới ăn chay ở Mỹ, vegan là hạng xịn. Không chỉ tránh các món thịt, họ còn không ăn trứng hoặc uống sữa, và cũng tránh mặc hoặc sử dụng những sản phẩm xuất phát từ loài thú, chẳng hạn áo lông thú, dây nịt làm bằng da bò, da cá sấu, v.v.. Tôi chưa được “xịn” như vậy. Thỉnh thoảng được người quen mời ăn bánh, dẫu biết bánh có trứng và sữa, tôi tránh từ chối thẳng thừng vì không muốn bạn mất vui. Trứng gà ở Mỹ thường là trứng vô sinh, nên lỡ ăn một chút cũng không sao, tôi nghĩ trong đầu để bớt gây ngỡ ngàng cho người có lòng tốt muốn tặng bánh.
Trái lại, ông Johnny Diablo Zukle không nghĩ vậy. Ông đâu chừng 50 kém tôi vài tuổi, là người vegan hoàn toàn, tuyệt đối không đụng đến bất cứ những thứ gì xuất phát từ con thú. Nhìn hình ông to lớn như một cầu thủ football, tôi không thể tưởng tượng ông ăn chay trường. Dáng dấp khỏe mạnh của ông là niềm hãnh diện cho giới ăn chay, rất nên được đăng hình trên báo của hội bảo vệ thú vật PETA, còn những kẻ xanh gầy như tôi thì nên giấu bớt, kẻo phải nghe câu kết luận “À, thì ra vậy!” khi người lạ biết tôi ăn chay trường. Ủa, nãy giờ quên nói cho bạn biết ông Diablo là ai. Ông là chủ nhân của Casa Diablo, tức là câu lạc bộ thoát y mà cô Dre đang làm việc.
Sự việc báo chí ở miền đông nêu thắc mắc về mối quan hệ viễn liên giữa ông thị trưởng với cô vũ nữ đã khiến quán “strip club” của ông Diablo được nhiều người chú ý. Cũng nhờ tin đó mà thành phố Portland được nhắc đến qua hai thành tích thoát y và ăn chay.
Mấy năm trước vợ chồng chúng tôi từng ở Portland vài ngày, trong vùng Hillside Park phía tây thành phố. Thời đó vợ chồng mới bắt đầu ăn chay “đoạn” nhưng chưa “trường” như bây giờ. Hồi đó chúng tôi cũng không ghé vào câu lạc bộ thoát y nào ở đó. Giờ mới biết Portland được hội PETA xếp hạng số 2 trên danh sách 10 thành phố tốt, thân thiện và thuận lợi nhất cho người vegan. Xếp hạng nhất (thật không ngờ) là Austin, Texas (tiểu bang chuyên sản xuất bò), và hạng ba (rất hãnh diện) là Los Angeles (cách nhà tôi đâu chừng có mấy chục cây số hà).
Tôi cũng được biết Portland có nhiều vũ trường thoát y hơn cả Las Vegas, nếu tính theo mật độ dân số. Khỏi nói, ai cũng biết Las Vegas có quá nhiều quán thoát y, nhiều như tiệm phở ở Little Saigon này. Nhưng Portland mà xếp hạng nhất thì thật khó tin.
Đọc các bài báo kỹ hơn thì mới thấy quả thật Portland có nhiều câu lạc bộ “truổng cời.” Thành phố và tiểu bang này rất tôn trọng quyền tự do ngôn luận, đặt quyền này lên hàng cao cấp nhất. Mở câu lạc bộ thoát y nằm trong quyền tự do bày tỏ lời ăn tiếng nói này. Từ lúc có hiến pháp vào năm 1857 và được củng cố thêm qua nhiều vụ kiện trong thập niên 1980, kết quả (hay hậu quả) là Portland đang có đâu chừng 64 câu lạc bộ thoát y, tức là cứ mỗi 9,400 đầu dân thì lại có một vũ trường “phục vụ.”
Cô vũ nữ Dre nói với một nhật báo về thành phố Portland, “Đây là thủ đô thoát y của thế giới. Về số lượng, chúng tôi không có nhiều vũ trường thoát y hơn Las Vegas, nhưng tính theo mật độ, chúng tôi lại cao hơn. Ý tôi muốn nói là ở đây chuyện khỏa thân không có gì đáng bàn.”
Ông Diablo cũng có ý như vậy khi nói “tự do ngôn luận là một quyền được bảo vệ ở đây, do đó ai muốn mở vũ trường thoát y thì cứ mở, không có gì cấm đoán.” Ở các thành phố khác, xin giấy phép mở câu lạc bộ như vậy là một thủ tục rất khó khăn, đôi khi cần tham khảo ý kiến của người dân sống trong khu vực.
Điều mà tôi chú ý đến ông Diablo là thói quen ăn chay của ông. Như Thị Trưởng Cory Booker ở miền đông nước Mỹ, ông Diablo ăn chay vegan từ ngày học đại học. Ông lớn lên ở Torrance, Nam California, được chuyển hướng về việc ăn uống sau khi lắng nghe lời giảng của ông John McDougall, một bác sĩ thuộc hàng “sư phụ” trong môn phái vegan. Diablo không muốn bất cứ con vật nào phải chết vì sự ăn uống của ông. Lúc đó Diablo mới 21 tuổi. Nay ông ăn chay được 28 năm
Ông Diablo kể với nhật báo, “Một buổi kia, lúc đứng xếp hàng mua bánh bagel với mẹ và dì khi lái xe qua Stockton, tôi bỗng nghĩ trong đầu, Ha, nếu mình đã tránh ăn thịt thì tại sao không tránh luôn dùng những sản phẩm xuất phát từ loài thú? Nghe tôi nói vậy, mẹ bảo, Thôi đừng quá khích như thế. Nhưng đã quá trễ, tôi không thể nào quay trở về với tập quán cũ.”
Tại vũ trường Casa Diablo, các vũ nữ không được mặc y phục may bằng da thú, lông, lụa hoặc đeo chuỗi hạt ngọc (thật ra, cũng ít ai để ý đến y phục vì chúng chỉ được mặc có mấy phút trước khi rơi rớt trên sàn nhảy có một cột trụ cho các cô leo trèo). Giày ủng màu đen cao đến đầu gối là giày nhựa chứ không phải giày da.
Điều mà tôi muốn viết về tiệm Casa Diablo không phải là xác thịt nẩy lửa của các cô vũ nữ, như cô Dre chẳng hạn (ở tuổi tôi, nói thật, lửa tình đã giảm xuống khá thấp, leo lét như tiêm đèn của lò bếp gas), mà là các món ăn hoàn toàn không có thịt nghe phát thèm. Hôm gặp các ký giả từ xa đến tìm hiểu về chuyện cô Dre và ông thị trưởng Cory, ông Diablo đã quảng cáo thêm về các món chay nấu ở tiệm, như món burger Mỹ được làm bằng đậu nành có chất đạm nhiều gấp mấy lần món burger mặn, mà lại không có mỡ, cholesterol, ăn ngon miệng như hamburger ở các tiệm fastfood, món Mễ chimimanga cuộn đầy những miếng đậu taco, món bánh cupcake, và nhiều món tương đương với món mặn. Tôi không ngờ nhiều ông đến đây để ăn ngấu nghiến các món chay vegan và vừa ngắm các cô trút bỏ y phục với đôi mắt thèm thuồng.
Viết đến đây tôi cũng chưa rõ tại sao bản tin liên quan đến chính trị, ăn chay và khỏa thân này lại được tôi chú ý giữa biết bao chuyện khác trên đời. Có lẽ là vì nó đả phá một vài thành kiến mà tôi đã có trong đầu. Tôi từng nghĩ ăn chay sẽ đưa đến sự thanh tịnh trong tâm hồn, giúp mình được nhẹ nhàng và dễ bước ra khỏi vòng ái dục của con người.
Giờ đây, nghĩ đến các thực khách trong quán Casa Diablo, tôi mới biết các ông ấy quả có “tình thương” rất bao la. Không chỉ yêu thương thú vật, không muốn chúng bị sát hại vì sự ăn uống của loài người, họ còn “thương” luôn các cô vũ nữ. Vậy thì chắc chắn ăn chay không làm cho các ông “yếu” đi, như tôi và một số người từng nghĩ.
Chuyện này còn khó hiểu, tôi chưa nghiệm ra. Mong rằng kỳ tới tôi sẽ kể cho bạn nghe một chuyện khác, dễ hiểu hơn về tâm trạng phức tạp của con người. Trong thời gian chờ đợi thì bạn hãy chịu khó ăn chay, đừng viện lý do ăn như vậy sẽ làm cho cơ thể bị mất sức, yếu đi. Cứ xem hai ông Cory và Diablo thì bạn sẽ thấy họ chẳng yếu đi chút nào.
Phúc Quỳnh
