“Dear Abby” là mục chuyên về trả lời thắc mắc, góp ý, cố vấn, cho lời khuyên về những đề tài có liên quan đến cuộc

sống đời thường của chúng ta, được nhiều nhật báo, trong đó có những tờ báo lớn có uy tín quốc tế như The

Washington Post, đến những tờ báo nhỏ của một thị trấn vài ngàn người, đăng mỗi ngày, thu hút nhiều độc giả từ hơn

nửa thế kỷ nay.
Phải thú thật, trước đây, người viết bài này mê mục “Dear Abby” lắm, hầu như ngày nào cũng tìm đọc, thấy ở đó có

nhiều nhận định sắc sảo, đôi khi mỉa mai, và những lời khuyên nhiều lúc vừa trung thực lại vừa hài hước nữa, đọc

không cười không được. Mà tài tình nhất là phần trả lời được gom gọn trong ít câu. Nhưng kể từ khi người khai sinh ra

mục “Dear Abby”, bút hiệu là Abigail Van Buren, ngưng viết năm 2002 rồi qua đời năm 2013, con gái bà tiếp tục đảm

trách mục này thì không còn hấp dẫn như xưa nữa, thiếu đi cái chất dí dỏm làm thu hút độc giả.
Có lần, một nữ độc giả viết thư cho mục “Dear Abby” để xin một lời khuyên, kể rằng: Hai vợ chồng bà lấy nhau được

vài năm và sống rất hạnh phúc. Rồi bỗng nhiên một ngày đẹp trời, ông chồng trở thành một “naturalist”, thích sống gần

với thiên nhiên. Vì vậy mà khi ở trong nhà, ông cứ tồng ngồng như ông Adam trong Vườn địa đàng. Không những thế,

ông còn rủ bà vợ tồng ngồng với ông cho vui. Lúc đầu bà hơi ngại nhưng chiều chồng vì muốn cho chồng vui, vả lại ở

trong nhà kín cửa chỉ có hai vợ chồng nên không thành vấn đề. Thế nhưng, ông chồng không chịu ngừng ở đấy, ông

tồng ngồng luôn cả khi ở ngoài vườn lúc cắt cỏ, trồng hoa. Rồi ông rủ bà tồng ngồng chung với ông ở ngoài vườn cho

có đôi, nhưng bà liền từ chối vì thấy kỳ quá. Mặc dù nhà của hai vợ chồng cách nhà hàng xóm khá xa và hàng rào

tương đối kín, nhưng nếu chẳng may có ai đi ngang qua cổng là thấy nguyên con. Tuy bị bà vợ từ chối nhưng ông

chồng không nản chí mà vẫn tiếp tục dùng chiến thuật tình cảm năn nỉ ngày này qua ngày khác làm bà vợ khó nghĩ quá

và không biết phải giải quyết bằng cách nào.
Thế nên, bà vợ đã phải tìm đến mục “Dear Abby” và nhờ Abby cho một lời khuyên.
Abby liền trả lời: Hãy cứ thẳng thắn với ông chồng lộn xộn đó và nói cho ông biết là bà không cảm thấy thoải mái làm

việc đó. Phải giữ vững lập trường, đừng vì chiều chồng, muốn làm ông vui mà phải ép mình làm chuyện mình không

thích. Việc gì nó cũng có giới hạn của nó. Nhưng bà cũng đừng lo lắng quá, vì chỉ vài tháng nữa thôi là đến tháng

Chạp, gió bấc mùa đông lạnh lùng thổi về thì dù có cho tiền ông chồng “naturalist” của bà cũng không dám tồng ngồng

bên ngoài. Đến lúc đó, chuyện khó nghĩ của bà cũng tự nhiên biến mất.
Thật là tài tình. Đọc xong không thể không cười cho cái dí dỏm tinh ranh nhưng rất có lý của Abby.
Tuy nhiên, mục “Dear Abby” không chỉ nhận được những câu hỏi cắc cớ mà còn nhận được nhiều thắc mắc có tính

cách nghiêm nghị hơn như chuyện tình cảm, sinh hoạt gia đình, công việc, đến những chuyện thời sự như về giới

đồng tính chẳng hạn.
Dường như đời sống của chúng ta ngày nay ngày càng phức tạp nên đẻ ra nhiều vấn đề nhức óc không biết giải quyết

ra sao đành phải nhờ đến những chuyên gia tâm lý, cố vấn gia đình để tìm câu giải đáp. Nhưng những chuyên gia này

cũng chặt thân chủ rất ngọt, mỗi một cuộc hẹn là tốn bộn tiền. Vì vậy, còn một cách khác là viết thư cho những mục

“Giải đáp tâm tình” như “Dear Abby” hay “Ask Ann Landers” trên báo chí. Mà không chỉ trên báo chí không thôi, còn

hàng trăm hàng ngàn những mục như thế trên những chương trình phát thanh hay truyền hình như Oprah, Dr. Phil, Dr.

Oz, Katy, Maury, v. v… để người ta có thể mổ xẻ về đủ mọi lãnh vực, đủ mọi đề tài quanh cuộc sống.
Nhu cầu tăng thì những mục hay chương trình trên cũng tăng theo và chương trình nào cũng ăn khách nên các nhà làm

chương trình cũng vì thế mà hốt bộn bạc. Mà không chỉ những người viết thư tới những mục đăng trên báo hay làm

khách mời trên những chương trình truyền thanh truyền hình mới là những người đang gặp khó khăn cần một sự cố

vấn hay một lời khuyên, mà ngay cả những người đọc các mục giải đáp trên báo hoặc ở nhà theo dõi các chương trình

truyền thanh truyền hình cũng đang gặp nỗi khổ tâm và xem có lời khuyên nào có thể giúp mình giải quyết được phần

nào hay không.
Hay ít ra thì những mục giải đáp, những chương trình cố vấn tâm lý đó là chiếc phao cho chúng ta bám víu vào với

chút hy vọng là được an ủi phần nào, rằng đâu chỉ riêng mình mới gặp phiền não mà còn khối người ngoài kia cũng thế

hoặc hơn nữa.
Có người nói rằng sống trong xã hội ngày nay, càng ngày chúng ta càng nghiền những lời khuyên – người cần lời

khuyên cũng nhiều mà người cho lời khuyên cũng không thiếu. Và chúng ta thật lòng tin rằng có ai đó ngoài kia biết

cách giải quyết vấn đề cho chúng ta, biết gỡ những khúc mắc trong cuộc sống cho chúng ta. Trên các tờ nhật báo, tạp

chí, truyền thanh và truyền hình đầy rẫy những mục cho lời khuyên, giúp ý kiến về sức khỏe, tài chánh, nuôi con, dinh

dưỡng. Họ khuyên không nên hút thuốc, chớ gửi lời nhắn khi đang lái xe. Đừng quá dễ dãi, nuông chiều con cái. Ráng

tập thể dục 30 phút mỗi ngày.
Nhưng, tại sao còn quá nhiều người trong chúng ta gặp cuộc sống khốn đốn, khai phá sản, bị quá cân, hút thuốc liên

miên như kéo bễ?
Lời khuyên lúc nào cũng có sẵn ngoài kia. Nhưng thực sự những lời khuyên ấy có mang lại kết quả và chúng ta có

nghe và thực hành theo những lời khuyên đó hay không?
Kể từ khi internet trở thành phổ thông, có biết bao nhiêu thông tin được đưa lên mạng, trong đó có rất nhiều lời khuyên

hữu dụng và thực dụng cho đời sống mà ai cũng có thể tìm được trên đó. Với những tiện nghi như thế, ai cũng nghĩ

rằng khi người ta có đủ những kiến thức hoặc hiểu biết trong tay thì có thể giúp nhiều người có được những quyết định

đúng đắn cho cuộc sống. Thế nhưng, kết quả lại không như nhiều người hy vọng. Nhiều người vẫn hút thuốc. Nhiều

người vẫn nói chuyện điện thoại hay gửi lời nhắn trong khi đang lái xe dù biết là việc làm ấy nguy hiểm đến tính mạng

của chính mình và của người khác.
Có người tự hỏi là nếu những cuốn sách chỉ dẫn cách kiêng ăn để giảm cân thật sự mang lại kết quả, thì tại sao mỗi

năm người ta vẫn cho xuất bản hàng chục cuốn như thế? Chúng ta chỉ cần một cuốn là đủ nếu nó mang lại kết quả.

Theo một cuộc thăm dò cho thấy có tới 50% những người đọc các tạp chí về sức khỏe và thể dục nhưng không bao

giờ thật sự tập thể dục. Mua một tờ tạp chí thể dục cũng tựa như mua một bộ quần áo thể thao – nghĩa là cho người ta

cái cảm giác là đang đi đúng hướng. Hầu hết những người đi tìm lời khuyên cũng là đang đi tìm một hướng đi đúng.

Không may, thường thì kết quả ngược lại với những gì chúng ta tìm kiếm.
Có nhiều người cần tìm nghe một lời khuyên nhưng lại không hẳn là có ý định làm theo lời khuyên đó. Một lý do người

ta có thể không làm theo những lời khuyên là vì có nhiều lời khuyên luôn đi kèm với một ý ngầm: “Sao mà dở quá vậy!

Có thế mà cũng không biết à!” – mà ta có thể nhận thấy qua nét mặt của người cho lời khuyên. Thế thì chạm tự ái rồi

nên đâu ai muốn theo lời khuyên đó.
Một điều hiển nhiên, không phải tất cả những lời khuyên đều hữu dụng như nhau. Khuyên người quá cân nên bớt ăn đi

thì cũng giống như khuyên người nghèo đừng nghèo nữa. Đó là lời khuyên vô bổ, ai mà không biết vậy. Người ta có

thể đã đọc được ở đâu đó rồi.
Nhưng không phải lời khuyên nào cũng vô bổ. Có những lời khuyên, nhất là của các vĩ nhân trong lịch sử nhân loại, từ

Đức Khổng Tử, Đức Phật Thích Ca, Chúa Jesus, đến những triết gia cổ kim, ta vẫn tìm được trong đó những bài học

có ích cho cuộc sống.
Ai cũng muốn trở thành một con người tốt. Để làm được điều đó thì trước hết phải biết được những khuyết điểm của

chính mình: phải chấp nhận chính con người mình để trở thành một con người tốt. Để nhận ra những khuyết điểm của

mình, có người khuyên rằng hãy ngưng biện hộ và bắt đầu lắng nghe.
Chịu lắng nghe phản hồi của những người xung quanh. Phản hồi là cách nhanh nhất để biết được những khuyết điểm

của mình và cần khắc phục những gì. Biết được khuyết điểm của mình là bước quan trọng nhất để vượt qua chúng.
Khi có người chịu bỏ thì giờ để cho ta những lời phản hồi có tính xây dựng thì hãy lắng nghe họ. Phải nhớ rằng những

ai thật sự tự tin ở mình thì chính là người có khả năng lắng nghe ý kiến của người khác một cách lễ độ, rồi sau đó xem

xét, đánh giá lại nếu trong những lời nói ấy có chứa những sự thật nào. Người biết lắng nghe có khả năng làm tất cả

những việc trên mà không cảm thấy rằng ý kiến của người khác làm giảm giá trị con người họ. Đừng chối bỏ chính

mình cơ hội để học hỏi. Vậy, nếu muốn trở thành một con người tốt, hãy thôi biện hộ mình và hãy bắt đầu lắng nghe.
Ai trong chúng ta mà không từng nghe đến thuộc lòng những câu ca dao:

Cá không ăn muối cá ươn

Hay:
Con ơi, muốn nên thân người
Lắng tai nghe lấy những lời mẹ cha

Hà cứ phải là cha mẹ thì chúng ta mới chịu nghe. Ai cũng có thể cho chúng ta một lời khuyên. Ai cũng có thể là thầy

của chúng ta vậy.

Huy Lâm