Các quốc gia trên thế giới đều có mâu thuẫn và đấu tranh nội bộ gay gắt, không

nơi nào không có, thậm chí “đấm” nhau trong nghị trường, nhưng khác Việt

Nam ở chỗ, nó diễn ra công khai.

Trong tình cảnh quê hương Việt Nam hiện nay, khi cảnh nhiễu nhương diễn ra

ngày càng đáng ngại trong xã hội giữa lúc Phương Bắc tỏ ra kiên quyết “Nam

tiến”, xem chừng như đây là một trong những giai đoạn lịch sử mà những

người dân Việt có tâm huyết với đất nước nhắc thường xuyên tới vận nước để

rồi âu lo cho sự tồn vong của dân tộc.

Và nỗi niềm đó có lẽ cũng thuộc trong lý do để tác giả Nguyễn Thị Từ Huy “một

lần nữa trở lại với hai chữ ‘đất nước’ ”, và tin rằng “hai chữ này sẽ còn được

nhiều người Việt Nam nói đến, nó sẽ còn là nỗi ám ảnh của người Việt đương

đại” chúng ta.

“Để tang nước”
Trong bài tựa đề “Để tang nước”, tác giả Nguyễn Thị Từ Huy chất chứa nỗi

niềm với quê hương qua việc phân tích danh từ kép “đất nước”, lưu ý rằng yếu

tố “nước” dù đứng sau “đất” nhưng không kém phần quan trọng hơn “đất”.

Tại sao? Bởi vì trong hai chữ “đất nước” ấy, nếu “đất” đứng riêng ra thì không

còn mang ý nghĩa “đất nước”, nhưng “nước” đứng riêng vẫn bao hàm trọn vẹn

ý nghĩa “lãnh thổ quốc gia”, như “nước Việt Nam”. Rồi tác giả tâm sự:

“Quan sát phản ứng của đa số dân chúng Việt Nam hiện nay, ta có cảm giác

rằng dường như nước không còn giữ được cái giá trị tinh thần đặc biệt mà nó

từng có đối với người Việt trong lịch sử. Trong khi 23 ngàn con tàu của Trung

Quốc giày xéo gương mặt bà mẹ Biển Đông (người Việt vẫn ví lòng mẹ bao la

như biển, nhưng biển còn là ẩn dụ kép về cả người mẹ và người cha, vì biển là

nơi cư trú của Lạc Long Quân và 50 người con) thì hầu như đa số người Việt

biểu lộ ra ngoài một sự bình thản khó hiểu. Một số vô cùng ít ỏi trên toàn bộ

tổng số gần 90 triệu người ôn hòa bày tỏ giông tố trong lòng họ lại gặp phải sự

đàn áp và sự bôi nhọ không thể giải thích nổi từ phía chính quyền, và sự thờ ơ

không thể nào hiểu nổi từ phía đồng bào của họ.”

Rồi tác giả dự báo cảnh tang tóc khó tránh khỏi phát xuất từ “hoạt cảnh bắt bớ

nồi da xáo thịt, những người lương thiện, những người yêu nước bị kết tội

hàng ngày”. Và cảnh tang tóc trên quê hương VN cũng được dự báo bởi tình

trạng mà tác giả báo động là “hỗn loạn khắp mọi lãnh vực” trong xã hội Việt

Nam, để rồi tác giả chứng kiến:

“Trên khoảng trời mà mắt tôi bao quát được tôi nhìn thấy những cảnh đang náo

hoạt cuộc sống của chúng tôi hiện nay. Thanh trừng nội bộ hay kịch bản của

ngoại bang?”

Qua bài “Từ chỗ đứng người dân nhìn về thời sự đất nước”, tác giả Hạ Đình

Nguyên nêu lên nghi vấn rất cần phải được giải đáp về tình trạng “Đấu tranh

phe phái nội bộ của giới lãnh đạo chóp bu để tranh giành quyền lực, hay đấu

tranh chống thế lực tiêu cực tham nhũng đang khuynh loát nền kinh tế quốc

gia, cái nào là mục tiêu chính, do thế lực nào trong Đảng dẫn dắt, nó sẽ diễn

biến tới đâu là điểm dừng, và chịu sự tác động nào trong bối cảnh Việt Nam

đang đứng trước miệng hùm Bắc Kinh”.

Giữa lúc công luận ngày càng đặc biệt đề cập tới điều họ tin rằng cuộc tranh

giành quyền lực trong nước đang diễn ra, tác giả Hạ Đình Nguyên trích dẫn lời

giáo sư Carl Thayer thuộc Học Viện Quốc Phòng Úc nhận định rằng “Kể từ khi

theo đuổi chính sách đổi mới với mức tăng trưởng kinh tế cao, Nhà nước trở

nên mạnh hơn Đảng. Tăng trưởng cao do Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng cổ xúy,

kéo theo sự bùng nổ các hoạt động thương mại vượt quá tầm và khả năng

quản lý hiệu quả. Sự suy yếu bộc lộ rõ, ít nhất là trong lãnh vực tài chánh, ngân

hàng. Mặt trái đó của chính sách khiến nhiều người trong đảng sợ mất kiểm

soát để ổn định chính trị. Đợt phê bình và tự phê bình hy vọng kéo lại quyền lực

cho đảng để kiểm tra, giám sát chính quyền hiệu quả hơn”.

Và tác giả Hạ Đình Nguyên nhận thấy “Nếu không phải là cuộc đấu đá của các

cá nhân trong giới chóp bu, thì chính là sự đấu tranh quyền bính giữa các thế

lực trong đảng và trong chính quyền”. Sau khi lưu ý rằng VN hiện nay đặc biệt

chỉ có một đảng thì phải đấu tranh với nhau chứ còn đấu với ai khác, tác giả

nhận xét:

“Các quốc gia trên thế giới đều có mâu thuẫn và đấu tranh nội bộ gay gắt,

không nơi nào không có, thậm chí “đấm” nhau trong nghị trường, nhưng khác

VN ở chỗ, nó diễn ra công khai, có cơ quan độc lập làm trọng tài, rộng hơn nữa

là trọng tài dân chúng giám sát và phản ánh qua lá phiếu tín nhiệm trong bầu

cử. Họ đấu tranh với nhau trên những đường ray pháp lý thiết lập sẵn, không ai

được phép đi trệch khỏi đường ray đó. Vì thế không sinh ra những tay sát thủ

trong bóng tối, những cuộc thanh trừng hàng loạt của phe cánh, kéo theo các

đổ vỡ xáo trộn xã hội. Đồng thời cũng không có sự nhập nhằng đổ vấy trách

nhiệm cho nhau.”

Đó là vấn đề liên quan đến các quan, còn người dân thì sao? Theo tác giả Hạ

Đình Nguyên thì nhân dân thực sự không quan tâm việc quyền lực nằm trong

tay ai – trong tay Đảng hay Chính quyền. Lý do dễ hiểu là người dân Việt hiện

giờ “không thể phân biệt được giữa ‘2 người’ đó”, khi mà tác giả nhận thấy sự

đổi chỗ cho nhau giữa Đảng và Chính quyền tuỳ thuộc vào tình thế, hay có thể

là “một loại nghệ thuật có tính toán về việc “hoán chuyển quyền lực”. Cho nên

người ta hầu như luôn thấy hai cụm từ đi đôi là “Đảng-Nhà nước/Nhà

nước-Đảng”. Và tác giả Hạ Đình Nguyên khẳng định:

“Trong cuộc đấu tranh quyền bính giữa Đảng và Nhà nước, người dân không

tham gia, đứng ngoài cuộc. Nhân dân chỉ đi theo lực lượng nào giữ được độc

lập dân tộc và đưa đất nước đến dân chủ, tiến bộ .Việc đấu tranh chống tham

nhũng luôn luôn đúng, đặc biệt là đối với người dân. Nhưng nó không thoát

được ảnh hưởng của đấu tranh nội bộ. Bên trong và đằng sau của sự chỉnh

đốn này là gì? Cái khác nhau cơ bản của các phe phái trong bóng tối là gì? Hay

chỉ là sự đổi ngôi nhóm quyền lực cai trị? Xu hướng nào đấu tranh cho độc lập

và dân chủ? Xu hướng nào có nguy cơ đưa đất nước đến độc tài lệ thuộc, mất

chủ quyền vào tay ngoại bang? Nếu không giải quyết dứt khoát về một cơ chế

xã hội tiến bộ, thì cả xương máu của nhân dân đều đổ sông đổ biển, chỉ là thay

nhóm này bởi nhóm tiêu cực khác không hơn kém.”

“Xâu xé quyền lực”
Từ cảnh gọi là “xâu xé quyền lực” ở VN, tác giả không khỏi liên tưởng đến “mô

hình TQ” tương tự kể từ khi Mao Trạch Đông nắm quyền cai trị toàn cõi Hoa

Lục hồi năm 1949, mà theo tác giả, chung quy vẫn là “hậu quả của một cơ chế

không có pháp quyền”. Và tác giả nêu lên câu hỏi rằng “Những ‘đau đớn’ mà

nhân dân cả nước đang phải gánh chịu từ sự suy thoái và đổ vỡ ngày hôm nay

sẽ có được bù đắp bởi một tình hình sáng sủa hơn, trong chủ đích bảo vệ nền

độc lập, toàn vẹn lãnh thổ, tiến tới một xã hội công bằng, dân chủ và phát triển

bền vững hay không?

Cảnh nhiễu nhương “xâu xé quyền lực” khiến blogger Hiệu Minh không khỏi

thốt lên rằng “ Sự đồn đoán về đấu tranh phe phái hoàn toàn có thể hiểu được,

vì dân chúng bức xúc về tham nhũng, đạo đức xuống cấp, kinh tế mong manh,

dễ đổ vỡ. Người ta thì thào về tài sản của người này người kia, do đâu mà có, ai

đó chuyển ra nước ngoài hàng tỷ đô la”.

Như vậy câu hỏi có lẽ cần được nêu lên là làm sao để người dân không phải “

đồn đoán về đấu tranh phe phái” hay “thì thào về tài sản” bất chính của các

quan trong nước như hiện nay, làm sao để dân chúng không tìm tới “tin vỉa hè”,

đặc biệt là liên quan tới “thâm cung bí sử” của giới cầm quyền, khi họ không

thể tìm đâu ra sự thật, nhất là không thể tin được ở hệ thống thông tin “lề

phải”? Tổng Cua Hiệu Minh đề nghị:

“Để đấu lại với cuộc chiến thông tin trong một thế giới toàn cầu hóa đầy cơ hội,

thách thức và chứa đựng cả hiểm họa, những nhà quản lý thông tin, truyền

thông của Việt Nam cần có một tư duy khác về đa chiều, về báo chí mở, minh

bạch trong chính phủ và dân chủ thông tin.”

Qua bài “Tự do báo chí”, blogger Huỳnh Ngọc Chênh mở đầu rằng “ Trước đòi

hỏi của người dân, trước áp lực của sự hòa nhập vào cộng đồng thế giới văn

minh, nhà cầm quyền Việt Nam không thể ngăn cấm triệt để quyền tự do ngôn

luận của người dân. Không kể đến những trang web từ bên ngoài, từ vài năm

trở lại đây, hàng loạt trang web và blog cá nhân với những quan điểm chính trị

khác biệt và khác với quan điểm được định hướng của nhà cầm quyền đã ra

đời và tồn tại”. Những trang mạng tư nhân ấy ngày càng lớn mạnh và trở thành

phương tiện thông tin hữu hiệu mà nhà báo Huỳnh Ngọc Chênh gọi là “báo lề

dân với cái nhìn đa diện đã mang đến cho người dân những thông tin đa chiều

và nhờ vậy, sự thật được tiếp cận”. Và nhà báo Huỳnh Ngọc Chênh nhận thấy:

“Không có báo lề dân, hàng loạt vụ án chính trị bị bưng bít hoặc bị đưa tin sai

lệch, hàng loạt vụ bắt bớ mờ ám không được công khai đưa ra dư luận, bao

nhiêu nỗi oan khiên bị nhấn chìm vĩnh viễn vào bóng tối… Không có báo lề dân

làm sao mọi người biết được câu nói của giám mục Ngô Quang Kiệt bị cắt xén,

xuyên tạc ra sao bởi hệ thống báo lề phải và danh dự bị xúc phạm của vị giám

mục ấy làm sao được rửa sạch. Không có báo lề dân làm sao mọi người biết

được mặt trái của vụ bắt bớ và xét xử vi hiến TS Cù Huy Hà Vũ. Không có báo lề

dân làm sao mọi người biết được đài truyền hình Hà Nội đã nhiều lần xuyên tạc,

vu khống, bôi nhọ những người biểu tình yêu nước chống Trung Quốc xâm

lược. Không có báo lề dân làm sao người dân biết được những âm mưu nham

hiểm của Trung Quốc trong chiến lược từng bước xâm chiếm VN bằng bạo lực

quân sự lẫn diễn biến hòa bình thông qua quan hệ bất bình thường giữa cái gọi

là hai đảng anh em. Không có báo lề dân thì âm mưu thâu tóm ngân hàng và

lũng đoạn tài chánh của các nhóm đặc quyền làm sao được phơi bày ra trước

công luận. Báo lề dân cũng góp phần vào việc vạch trần tội ác và sai trái của

bọn cường hào ác bá mới đang ra sức thâu tóm đất đai, đẩy người nông dân

vào cảnh khốn cùng.”

Nhưng nhà báo Huỳnh Ngọc Chênh không quên lưu ý về một số trang cá nhân

tự phát “lệch lạc, quá trớn, vô trách nhiệm”, “đăng những thông tin như một

dạng tin đồn, hoàn toàn thiếu kiểm chứng” – mà tác giả vào chi tiết hơn, “như là

các tin đồn về những chuyện mờ ám cấp cao, về bí mật cung đình, về đấu đá

nội bộ cấp cao, về sự lũng đoạn của các nhóm đặc quyền… thường thu hút sự

tò mò của công chúng. Đó là hệ quả tất yếu của một xã hội bất minh, sự thật bị

che dấu, sự dối trá lên ngôi và quyền được thông tin của người dân không

được tôn trọng.”
Source: RFA