Một sự tan rã không thể cứu vãn ?

Lễ kỷ niệm, mừng " Ngày Chiến Thắng" ở Donetsk, đông 'Ukraina, ngày 9/05/2014.
REUTERS/Marko Djurica
Chiếm trang nhất nhiều tờ báo ra tại Pháp hôm nay vẫn là thời sự Ukraina, một ngày sau cuộc trưng cầu dân ý đòi tách vùng miền đông ra khỏi đất nước do những người thân Nga tổ chức. « Ukraina trên đường tan rã », Le Figaro nhận định bằng hàng tựa lớn trên trang nhất.
Theo Le Figaro, « cuộc trưng cầu dân ý đòi ly khai tổ chức hôm qua, bị chính quyền Kiev và các cường quốc phương Tây coi là bất hợp pháp, có thể dẫn tới việc đất nước này bị chia cắt thêm lần nữa sau khi đã mất Crimée ».

Xã luận của Le Figaro nói rõ, cuộc trưng cầu dân ý hôm qua là « bước đi nghiệt ngã tới sự chia cắt đất nước. Ukraina đã vượt qua cái điểm không quay trở lại ». Tờ báo ghi nhận « các cử tri thân Nga của vùng Donbass đã gửi đến Kiev một thông điệp chối bỏ khiến cho phương trình chính trị của đất nước này bị thay đổi không giải được. Chiếu theo Hiến pháp thì « phi pháp », phương Tây thì đánh giá là « không chính đáng », nhưng với chính phủ Ukraina, phải gọi cuộc trưng cầu dân ý đòi độc lập được tổ chức trong các « nước Cộng hoà tự tuyên bố » của vùng Donetsk và Lougansk là một « trò hề tội ác ».

Le Figaro ghi nhận : « Cho dù chính phủ trung ương Ukraina gia tăng nỗ lực quân sự để thu hồi lại những cứ địa ly khai, các lãnh đạo địa phương thì vẫn cho là chính đáng khi phải dùng vũ khí bảo vệ nguyện vọng của người dân cùng với sự hỗ trợ của Matxcơva. » Tờ báo cũng nhắc lại trường hợp Bosnia-Herzegovina cách đây 22 năm, khí đó « cuộc trưng cầu dân ý về độc lập đã đặt dấu chấm hết cho mọi hy vọng hoà giải và chính cuộc bỏ phiếu đó đã trở thành yếu tố phát động cuộc nội chiến đã được chuẩn bị từ trước đó rất lâu ».

Từ ngoài nhìn vào người ta không chỉ thấy từng hòn đá trong khối thống nhất Ukraina đang rạn vỡ dần dần mà còn cả viễn cảnh một cuộc nội chiến dằng dai băm nát đất nước.

Trong khi đó nhật báo Libération nhìn thấy ở hậu trường của cuộc khủng hoảng này một « Vladimir Putin đang điều hành ». Đó là hàng tựa lớn của tờ báo trên trang nhất cùng với nhận định Tổng thống Nga đang tiếp tục theo đuổi việc làm mất ổn định nội tình Ukraina mà Libération gọi là « những chiến lược thả nổi của Vladimir Putin », một mặt ra vẻ cố gắng đấu dịu bằng việc giữ khoảng cách các phe ly khai, mặt khác thì lại khuyến khích duy trì sự hỗn loạn.

Xã luận của Libération nhận định : « Thành công và không bị trừng phạt, nên Putin vẫn theo đuổi cuộc chiến chinh phục : Hôm qua là Crimée, giờ đây là miền đông Ukraina, những việc làm xâm phạm mọi quy định của luật pháp quốc tế. Tại sao không, khi ngày mai sẽ là Moldavia hay các nước vùng Baltic, lại với nhân danh bảo vệ thiểu số người nói tiếng Nga được coi là đang bị đe doạ ? » . Nhật báo Libération lấy làm tiếc vì các lãnh đạo châu Âu vẫn đang hài lòng với những biện pháp trừng phạt hạn chế Nga, đồng thời họ tiếp tục bất lực trước sự lộng hành của Matxcơva. Trong khi bản thân người dân Ukraina cũng đã bắt đầu nhận thấy sai lầm vì tin vào những hứa hẹn và ý tưởng của Liên hiệp châu Âu.
Theo RFI