Tân tổng thống Ukraina Petro Poroshenko. REUTERS/David Mdzinarishvili
Nhà tỷ phú làm giàu từ ngành chế biến Sô cô la, người ủng hộ nhiệt tình cho phong trào phản kháng Maidan, ông Petro Porochenko đã tuyên bố thắng cử tổng thống Ukraina, cam kết trong trong vòng ba tháng lập lại hoà bình ở vùng miền đông và bình thường hoá quan hệ với tổng thống Nga Vladimir Putin.
Nhân vật 48 tuổi có hình thức bề ngoài đường bệ này là nhà tài phiệt duy nhất đã công khai huy động tiền của và phương tiện truyền thông phục vụ phong trào phản kháng Maidan dẫn đến lật đổ tổng thống thân Nga Viktor Ianoukovitch hồi tháng Hai vừa qua.
Trong suốt thời gian biến cố Kiev, không mấy khi Petro Porochenko xuất hiện ở quảng trường Maidan hoặc lên diễn đàn phát biểu, nhưng hôm 01/12 giữa lúc làn sóng phản pháng đang sôi sục nhất, người ta thấy ông trèo lên trên chiếc xe ủi cố gắng làm dịu « những chiếc đầu nóng » hừng hực quyết tâm phá hàng rào cảnh sát cơ động trước dinh tổng thống. Hành động can ngăn của ông đã bị một số phần tử cực đoan la ó phản đối.
Hồi tháng Ba vừa qua, Porochenko lại đích thân đến Crimée, khi đó đang bị lực lượng của Nga chiếm đóng, trước khi bị sáp nhập vào nước Nga. Tại đây nhà tỷ phú lại bị những người thân Nga gây sự, thậm chí còn dọa giết.
Tiếng tăm của ông lên như diều cùng với cuộc khủng hoảng giúp ông trở thành ứng cử viên gần như là đương nhiên cho chiếc ghế tổng thống.
Tự thân gây dựng nên gia sản
Khác với đại đa số các nhà tài phiệt ở Ukraina đã làm giàu nhanh chóng trong thời kỳ hậu Xô Viết hỗn loạn, ông Porochenko tự thân lập nên cơ nghiệp. Là người gốc Bolgrad (nam), ông bắt đầu sự nghiệp kinh doanh bằng việc buôn bán hạt cacao. Có được đồng vốn, ông mua nhiều nhà máy sản xuất bánh mứt kẹo để rồi tập hợp lại dưới cái tên tập đoàn Roshen. Mỗi năm Roshen sản xuất 450.000 tấn bánh kẹo. Ông cũng sở hữu một công ty chế tạo xe hơi và xe bus, một công trường đóng tàu và một kênh truyền hình. Theo đánh giá của tạp chí Forbes, tài sản của ông trị giá khoảng 1,6 tỷ đô la Mỹ. Công việc làm ăn của ông cũng bị thất thu nhiều vì Nga cấm nhập khẩu Sô cô la của Ukraina khi nổ ra cuộc khủng hoảng.
Đã kết hôn từ 30 năm nay với một bác sĩ tim, gia đình Porochenko có 4 con đều đang sống tại Mỹ.
Một quá khứ của kẻ đào thoát
Là chuyên gia về quan hệ kinh tế quốc tế, nói thông thạo tiếng Anh, Porochenko hứa hẹn sẽ quản lý đất nước như cách đã làm cho công ty Chocolat Roshen phát đạt . Trong chính trị không thể nói Porochenko là một người non nớt. Ông đã từng là bộ trưởng Kinh tế cho tổng thống bị lật đổ Viktor Ianoukovitch và làm một trong số những người sáng lập ra đảng cầm quyền khi đó, đảng Các vùng.
Trước đó ông Porochenko cũng đã từng giữ chức vụ bộ trưởng Ngoại giao, rồi đến chức lãnh đạo hội đồng an ninh quốc gia dưới thời tổng thống « thân phương tây » Viktor Iouchtchenko.
Ra tranh cử tổng thống lần này, Porochenko không thích mọi người nhắc đến quá khứ. Những người chống đối vẫn chỉ trích ông sẽ là một người lẫn lộn giữa chính trị và quyền lợi kinh doanh khi nắm quyền trong tay.
Tuy nhiên, không ít người tin là, với kinh nghiệm ở tầm chính phủ và với hiểu biết về kinh doanh, Porochenko có đủ năng lực phục hồi một nền kinh tế đang rơi tự do xuống vực và đoàn kết một đất nước đang rạn vỡ từng mảng như Ukraina lúc này.
Theo RFI
