Bài thơ Xuân trên tường nhà dưỡng lão
Người Mễ quét phòng
Gở tờ giấy trên tường vứt vào sọt rác
Bài thơ Xuân của ông lão nằm đây!
Khi xe cứu thương vừa đến hú còi
Ông lão đã ra đi về miền miên viễn
Bỏ lại đằng sau
Nhiều nỗi ưu phiền
Kể cả bài thơ Xuân trên vách
Chiếc giường trống nầy ngày mai thay khách
Cũng lẽ đương nhiên…vật đổi sao dời
Ông lão nằm đây năm năm bốn tháng mười ngày
Mỗi cái Tết
Có bài thơ Xuân
Giấy hồng điều chữ thảo
Năm mùa Xuân đi qua nhà dưỡng lão
Năm bài thơ đều đặn dán trên tường
Khi đợt gió Santa Ana về
Mang cái lạnh mù sương
Và hàng cây ven đường
Nở đầy hoa trắng
Là ông bắt đầu khai bút đầu Xuân
Sáng hôm sau cẩn thận dán trên tường
Khoe các bạn trong nụ cười miệng móm
Năm đầu tiên cũng có nhiều bạn đến
Sau đó thưa dần còn chỉ đứa con trai
Thường đến cuối tuần
Mang ít thức ăn ngoài
Có đôi lúc dắc theo hai cháu nội
Hai thằng cháu líu lo tiếng Mỹ
Ông nội cười…móm mém không răng
Cũng đôi lần
Ông nhờ tôi đẩy hộ chiếc xe lăn
Ra cổng đợi
Cuối tuần sao con không thấy bóng?
Ông ngồi đó mấy giờ bất động
Như pho tượng đồng buồn thảm cuối công viên
Khi gió thổi lên
Trên mái tóc bạc ưu phiền
Vài cánh hoa trắng
Bay buồn hiu lả tả
Chiều xuống rồi còn chi mà đợi nữa?
Chờ sang tuần…chiều xuống lại chiều lên
Khi đẩy xe về lại hàng hiên
Tôi bắt gặp đôi hàng lệ long lanh chưa ráo
Ôi nỗi cô đơn của người già trong nhà dưỡng lão
Như câu chuyện dài áo não đến trăm năm
Sáng đầu Xuân
Ông xếp gọn chiếc xe lăn
Rồi ngắm nghía bài thơ Xuân thư pháp
Khoe thằng con
Chỉ chỏ từng chữ một
Bút pháp rồng bay phượng múa mấy ai bằng?
Người con liếc qua chỉ có một lần
Rồi bận rộn xếp bánh trà kẹo mứt
Chỉ có tôi mỗi lần lên phiên trực
Là độc giả trung thành thưởng thức bài thơ Xuân
Thơ cũng chung chung
Ý cũng thường thường
Cũng nỗi nhớ quê hương…vùng trời kỹ niệm
Xa thật rồi từ cõi mù sương
Hoa Xuân nở trắng ven tường
Cố nhân mòn mỏi dặm đường viễn phương
Ôi nỗi nhớ đi vào câu lục bát
Có chiều dài bát ngát bóng quê hương
Tôi đứng đây
Nhìn khoảng trống trên tường
Lòng cũng trống
Như mất cái gì thân thiết
Từ sang năm cứ mỗi lần đón Tết
Chắc chẳng còn gì…
Gợi nhớ một người xưa!
Hồ Thanh Nhã
.
Trên đây là bài thơ viết về cuộc sống cô đơn của một ông lão tị nạn thích làm thơ, trong nhà dưỡng lão. Nay thì ông lão đã mất rồi nhưng mỗi khi nhìn lại dấu vết mờ mờ lưu lại trên tường của bài thơ Xuân mà người Mễ đã gỡ đi, khiến cho cô y tá bùi ngùi xúc động. Còn đâu hình bóng ông lão dễ mến và bài thơ Xuân trên tường, mỗi khi cô lên phiên trực? Mất hết rồi!
Phần sau tôi xin kể sơ lược về cuộc sống, cách sinh hoạt của những người Việt già trong các nhà dưỡng lão ở quận Cam-Nam California – Đây là những cơ sở tư nhân được sự tài trợ của chính phủ. Phần lớn người già Việt Nam thường ở những cơ sở dưỡng lão do người Việt điều hành vì dễ giao tiếp hơn. Cũng có ít người các chủng tộc khác như Miên, Lào.. Nhưng đa số là người Việt. Ở đây nhân viên và y tá thường là người Việt. Thức ăn hàng ngày cũng do đầu bếp Việt nấu thích hợp với khẩu vị họ hơn là đồ ăn Mỹ. Hằng ngày vào mỗi buổi sáng, tất cả bịnh nhân đều được thay quần áo và vệ sinh cá nhân trước khi ăn sáng, với sự giúp đỡ của hộ lý. Mỗi phòng có 2 người ở. Nếu người nhà bịnh nhân muốn có 1 phòng riêng biệt hơn thì phải thêm tiền. Sau khi ăn sáng các cụ có thể nghỉ tại phòng hay tham gia sinh hoạt tại phòng cộng đồng,ở đó có TV, sách báo, cờ tướng, cà phê …Tất cả các cụ đều được bác sĩ khám định kỳ, thường xuyên tùy theo bịnh tật từng người. Vào mùa Hè, vài ngày trong tuần, hộ lý sẽ đưa các cụ đi các công viên, bãi biển ngắm cảnh, hóng gió Ở Viện dưỡng lão, tất cả mọi công việc đều được lập thành qui trình và được chuyên môn hóa nên các dịch vụ đều bảo đảm tốt. Thí dụ như các bịnh khác nhau, được chia từng khu riêng biệt để dễ chăm sóc.
Đăc biệt vào những dịp lễ Tết, Trung Thu, Giáng Sinh, Rằm lớn, lễ Vu Lan, Viện đều có tổ chức những lễ hội mừng như múa lân, biểu diễn ca nhạc …Thỉnh thoảng ũng có sự viếng thăm của các tổ chức tôn giáo, hội đoàn …Cũng có chương trình Vật lý trị liệu để điều trị các bịnh nhân bị Stroke, giúp họ phục hồi lại tay chân sau khi bịnh. Các món ăn Việt Nam được đổi mới hàng ngày, không bữa nào giống bữa nào.Những món ăn Việt đặc trưng như cá lóc kho tộ, thịt kho tiêu, canh chua, rau muống xào, đậu hủ dồn thịt.. thỉnh thoảng mới có. Ngoài ra còn có những món chay cho bịnh nhân ăn chay, nếu có yêu cầu. Nổ lực của Viện là làm cho người bịnh cảm thấy an vui, giãi tỏa bớt những nỗi cô đơn của họ khi sống xa người thân. Dưới đây là một bài thơ nữa về Thế giới người già. Xin mời mọi người thưởng thức
Thế giới người già
Phòng ăn
Dọn dẹp thành sân khấu
Khán giả ngồi quanh bạc mái đầu
Từng chiếc xe lăn
Từng cảnh sống
Vô thường đâu có khác chi nhau
Đoàn văn nghệ nghiệp dư
Giúp vui nhà dưỡng lão
Chiều cuối tuần lất phất mưa ngâu
Sân khấu phòng ăn
Vắng bóng đèn màu
Cô ca sĩ cất cao bài ca xứ Huế
Cô bé có mái tóc thề rất Huế
Đẹp làm sao áo trắng lúc tan trường
Bà giáo già nước mắt hai hàng
Ôi nhớ quá!
Một thời đứng lớp
Xa quá xa rồi
Chiều hôm bóng rợp
Tà áo bay theo đuôi gió Tràng tiền
Ông lão ngồi bên
Gục xuống gục lên
Miệng há hốc có nghe gì tiếng nhạc?
Có giọng hát chiều sâu man mác
Ngày hành quân lớp lớp đồi khô
Cả một đời trai
Chinh chiến ngục tù
Như canh bạc
Điêu tàn vận nước
Bây giờ ngồi đây…bạc trắng mái đầu nụ cười đâu mất
Trăm thứ bịnh thân già gầy guộc
Ngày lâm chung
Chắc cũng cận kề
Đời vô thường chợt tỉnh chợt mê
Cũng có ông kia
Nhúc nhích xe lăn muốn chạy khỏi hàng
Tay run rẫy
Theo nhịp đàn sân khấu
Cũng ba năm rồi
Ông mất dần trí nhớ
Con gái đến thăm mà cứ ngỡ người dưng
Người con ra về nước mắt rưng rưng
Mỡ không nổi cửa xe
Dưới làn mưa lấm tấm
Nhiều bà lão
Ngồi lim dim ngủ
Không biết có nghe gì tiếng nhạc lời ca
Sáu bảy chục năm qua
Như lớp sương mờ
Danh vọng lọc lừa
Chừng như phùi sạch dưới hiên nhà dưỡng lão
Vinh quang càng cao
Cuối đời áo não
Chiều nay
Ngồi nghe nhạc giúp vui
Có khi hân hoan…có lúc ngậm ngùi
Mà tâm thức
Hình như đi cõi ngoài mưa gió
Không cũng là không
Mà tựa như là có
Một cõi vô thường Bát nhã tâm kinh
Nào ai biết gì chợt nhớ chợt quên
Nhà dưỡng lão
Dưới ánh đèn sân khấu
Người hát người nghe quá đổi ngậm ngùi
Tưởng rằng đến đây
Ca hát giúp vui
Mà lúc ra xe lòng nghe nặng trĩu
Buổi sáng nở hoa
Buổi chiều khô héo
Như đóa phù dung sớm nở tối tàn
Thế giới người già
Thương quá là thương!
Hồ Thanh Nhã
