Thi hành án tử Nguyễn Văn Chưởng: Nhà nước vấy máu dân oan


Gia đình kêu oan cho tử tù Nguyễn Văn Chưởng. Facebook

Sau 15 năm kêu oan cho con, cha mẹ Nguyễn Văn Chưởng từ một thầy lang khá giả phải bán nhà cửa, tài sản trở thành người vô gia cư, ăn ngủ vật vạ gầm cầu, lề đường. Ngày 4-8 gia đình “tử tù” được Tòa án thông báo lựa chọn hình thức nhận thi hài con. Thủ tục thi hành án đã khởi động. Điều đáng nói bản án này, không chỉ bị án, gia đình, luật sư kêu oan mà chính Viện Kiểm Sát Tối Cao, Ủy Ban Tư Pháp của Quốc Hội cũng thấy oan nhưng nó vẫn được thi hành. Nhân danh nhà nước giết oan người vô tội, nền tư pháp và cả bộ máy nhà nước đang vấy máu dân oan
Đêm 4-8, dư luận mạng xã hội bùng vở sự căm phẫn với thông tin sét đánh từ nhà báo Nguyễn Đức “Tử tù” Nguyễn Văn Chưởng sắp bị thi hành án”. Kèm theo đó là hình ảnh văn bản lạnh lùng “Thông báo về việc làm đơn xin nhận thi hài tro cốt của người đã bị thi hành án tử hình”
!Nhà báo nhắn tin cho Chủ tịch nước!
Không chỉ thông tin đơn thuần, phần cuối status, Nguyễn Đức đã kiến nghị “Tôi kiến nghị Chủ tịch nước cần xem xét hoãn thi hành án tử Nguyễn Văn Chưởng và Uỷ ban Thường vụ Quốc hội cần xem xét lại vụ án này. Mong các đại biểu quốc hội quan tâm vụ án Nguyễn Văn Chưởng có kiến nghị khẩn cấp tạm hoãn thi hành án tử Nguyễn Văn Chưởng.” (1)
Năm tiếng đồng hồ sau, khoảng 10 giờ đêm Nguyễn Đức đã đăng thêm một status mới với nội dung nóng hổi làm lòng người phấn chấn, hy vọng “Chủ tịch nước Võ Văn Thưởng vừa nhắn tin trả lời tôi về thông tin tôi nhắn Chủ tịch nước chuyện tử tù Nguyễn Văn Chưởng sắp bị thi hành án.
“Tôi đã nhận được tin nhắn của Anh!” (Chủ tịch nước trả lời lúc 21:09 giờ tối 4/8/2023). Thật cảm kích, dù bận trăm công ngàn việc, Chủ tịch nước vẫn dành chút thời gian xem tin nhắn về số phận ngàn cân treo sợi tóc của Nguyễn Văn Chưởng".
Nguyễn Đức cũng đăng kèm nội dung tin nhắn gửi Chủ tịch nước Võ Văn Thưởng lúc 17g15 ngày 4/8/2023.
“Kính gửi Chủ tịch nước, tôi là Nhà báo Nguyễn Đức- Biên tập viên Báo Pháp Luật TP.HCM.
Hôm nay tôi nhận thông tin TAND TP Hải Phòng gửi thông báo cho gia đình tử tù Nguyễn Văn Chưởng là sắp thi hành án tử đối với Chưởng. Đây là vụ án báo chí viết nhiều, đại biểu quốc hội lên tiếng nhiều. VKS tối cao từng kháng nghị giám đốc thẩm hủy án vì nhiều tình tiết cần làm rõ. Mong Chủ tịch nước xem xét cho tạm hoãn thi hành án tử Nguyễn Văn Chưởng và yêu cầu Ủy ban Thường vụ Quốc hội xem xét lại vụ án còn nhiều oan khuất này. Kính chúc Chủ tịch nước và gia đình mạnh khỏe.”
Không chỉ vậy, Nguyễn Đức còn cho biết “Trong ngày hôm nay tôi đã nhắn tin cho các đại biểu quốc hội thực hiện chức trách của đại biểu về trường hợp tử tù Nguyễn Văn Chưởng”.
Chỉ sau hai tiếng đồng hồ vào khoảng 0 giờ ngày 5-8, status này đã có 1.300 lượt bày tỏ cảm xúc, 119 bình luận và 322 lượt chia sẻ. (2)
Trong nhà nước tập quyền cộng sản, mọi cán bộ viên chức đều được ràng trong nội quy là không được viết, bày tỏ những ý kiến phản biện trên mạng xã hội thì việc làm của Nguyễn Đức quả là dũng cảm. Càng dũng cảm hơn nữa vì Nguyễn Đức từng lên bờ xuống ruộng, từng cận kề với cái vòng thòng lọng điều 331 qua những bài viết những clip thông tin, kiến nghị về vụ án Hồ Duy Hải.
Việc một nhà báo địa phương nhắn tin kiến nghị với chủ tịch nước và các đại biểu Quốc Hội cũng là điều chưa từng có tiền lệ ở xứ sở có quá nhiều quyền dân chủ để người ta lợi dụng mà thành tội phạm.
Cảm động và khâm phục nhà báo Nguyễn Đức nhưng cũng không thể không ghi nhận thái độ cầu thị hạ cố quan tâm của Chủ Tịch Nước Võ Văn Thưởng đã nhắn tin trả lời. Dù nội dung tin nhắn của ông rất trung tính đến vô cảm nhưng cũng là tín hiệu đáng mừng gieo hy vọng cho nhiều người.
Ít nhất tin nhắn ấy cũng thể hiện trách nhiệm của ông Chủ Tịch Nước, Trưởng Ban Chỉ đạo Cải cách Tư Pháp về một sự kiện quan trọng có ảnh hưởng đến nền tư pháp và cả uy tín danh dự, nhân phẩm của ông.
Vấn đề là tại sao Nguyễn Đức nhiệt huyết kiến nghị đến lãnh đạo quốc gia và đại biểu Quốc Hội can thiệp việc thi hành án tử tù Nguyễn Văn Chưởng đã mang án tử từ 15 năm qua.
Bị bức cung, xóa hồ sơ, nhân chứng bị trấn áp
Đây là vụ án oan mà không chỉ Nguyễn Văn Chưởng phải tẩn mỉ rút từng sợi chỉ áo để viết thành thơ kêu oan, cha anh hai lần cắn tay lấy máu viết thơ kêu oan, luật sư kêu oan mà cả Viện Kiểm Sát Nhân dân tối Cao, Chủ Nhiệm Ủy Ban Tư Pháp Quốc Hội, trưởng đoàn giám sát cũng công nhận là oan.
Năm 2014, báo Tuổi Trẻ và nhiều tờ báo từng đăng ý kiến Luật sư Hoàng Văn Quánh (Ðoàn luật sư TP Hà Nội), người bào chữa cho Nguyễn Văn Chưởng ở phiên phúc thẩm, cho biết tại tòa cả hai anh em Chưởng khai bị đánh đập nên phải nhận tội. Các bản cung phía dưới chữ ký Chưởng đều viết chữ “EC” (tức bị ép cung).
Hồ Sơ vụ án có một số tài liệu bị mất, biên bản xác định thương tích trên người bị cáo Chưởng khi Chưởng về trại tạm giam Trần Phú do giám thị trại giam lập, có y sĩ trại giam chứng kiến nhưng không có trong hồ sơ.
Khi bị bắt, Chưởng bị tịch thu điện thoại. Bị cáo và luật sư đề nghị cơ quan điều tra khôi phục cuộc gọi và xác định xem Chưởng có mặt tại Hải Phòng vào tối 14-7 hay không nhưng yêu cầu này cũng không được thực hiện.
Ðôi dép, khẩu trang màu xanh và thanh đoản kiếm thu giữ tại hiện trường thì cơ quan điều tra không làm rõ của ai. Quần dài và áo lót của nạn nhân là tang vật thu giữ, sau đó bị hủy mà không hiểu vì lý do gì.
Quá trình tham gia vụ án từ giai đoạn điều tra, các luật sư bị Công an TP Hải Phòng gây khó dễ, kéo dài thời gian cấp giấy chứng nhận bào chữa, không cho tiếp xúc với bị can. Họ phải gửi đơn kiến nghị đến Bộ Công an, Viện KSND tối cao và phó thủ tướng Chính phủ.
Luật sư cũng nêu ra các bằng chứng ngoại phạm là vụ án xảy ra ở Hải Phòng đêm 14-7 nhưng nhiều nhân chứng đã xác nhận Chưởng có mặt ở Hải Dương vào thời điểm đó. Khi bị triệu tập đến cơ quan điều tra, họ bị đánh đập nên mới phải khai không nhớ rõ ngày. Sau đó về suy nghĩ lại thấy áy náy, họ làm đơn khẳng định tối 14-7 có gặp Chưởng tại Hải Dương. (3)

 Tử tù Nguyễn Văn Chưởng. Facebook
Viện Kiểm Sát Tối Cao, Ủy Ban Tư Pháp cũng thấy oan
Viện KSND TC từng kháng nghị Giám Đốc Thẩm bản án vì chưa đủ căn cứ vững chắc buộc tội nhưng Hội Đồng Thẩm Phán TANDTC đã giám đốc thẩm và y án tử hình. Năm 2014, vụ án được đưa và diện giám sát trong chương trình giám sát án oan sai của UBTVQH.
Trình bày trước Đoàn giám sát, Phó viện trưởng Viện KSND tối cao Nguyễn Hải Phong một lần nữa bảo lưu quan điểm của lãnh đạo Viện KSND tối cao.
“Qua xem xét hồ sơ vụ án, chúng tôi thấy chưa đủ căn cứ vững chắc để kết luận Chưởng là người chủ mưu, cầm đầu vụ giết người” -
Chủ nhiệm Ủy ban Tư pháp Nguyễn Văn Hiện cho rằng căn cứ vào hồ sơ thì Chưởng cũng không phải là người có vai trò chính gây ra cái chết (gây ra vết thương trên trán của nạn nhân - NV).
Hồ sơ không chứng minh được Chưởng chủ mưu bàn bạc đi giết người thì không thể kết tội giết người và tuyên án tử hình Chưởng được.
Theo ông Hiện, vụ Nguyễn Văn Chưởng đã qua xét xử sơ thẩm, phúc thẩm và giám đốc thẩm với cấp xét xử cao nhất là Hội đồng thẩm phán TAND tối cao.
Theo quy định của pháp luật hiện hành thì vụ này nếu có sai cũng hết đường kháng nghị, bởi quyết định của pháp luật về tố tụng hình sự thì quyết định của Hội đồng thẩm phán là quyết định cuối cùng” - ông Nguyễn Văn Hiện nói. (4)
“Pháp luật” không qua “thế lực”
Có lẽ từ những bế tắc pháp lý mà ông Hiện nêu, Luật Tố Tụng Hình Sự sửa đổi năm 2015 đã đưa ra điều luật mới. “Điều 404: Yêu cầu, kiến nghị, đề nghị xem xét lại quyết định của Hội đồng Thẩm phán Tòa án nhân dân tối cao
1. Khi có căn cứ xác định quyết định của Hội đồng Thẩm phán Tòa án nhân dân tối cao có vi phạm pháp luật nghiêm trọng hoặc phát hiện tình tiết quan trọng mới có thể làm thay đổi cơ bản nội dung quyết định mà Hội đồng Thẩm phán Tòa án nhân dân tối cao không biết được khi ra quyết định đó, nếu Ủy ban thường vụ Quốc hội yêu cầu, Ủy ban tư pháp của Quốc hội, Viện trưởng Viện kiểm sát nhân dân tối cao kiến nghị, Chánh án Tòa án nhân dân tối cao đề nghị thì Hội đồng Thẩm phán Tòa án nhân dân tối phải mở phiên họp để xem xét lại quyết định đó.
2. Trường hợp Ủy ban thường vụ Quốc hội yêu cầu thì Chánh án Tòa án nhân dân tối cao có trách nhiệm báo cáo Hội đồng Thẩm phán Tòa án nhân dân tối cao để xem xét lại quyết định của Hội đồng Thẩm phán Tòa án nhân dân tối cao.
3. Trường hợp Ủy ban tư pháp của Quốc hội, Viện trưởng Viện kiểm sát nhân dân tối cao kiến nghị thì Hội đồng Thẩm phán Tòa án nhân dân tối cao mở phiên họp xem xét kiến nghị đó.
Trường hợp Chánh án Tòa án nhân dân tối cao đề nghị thì báo cáo Hội đồng Thẩm phán Tòa án nhân dân tối cao mở phiên họp xem xét đề nghị đó.” (5)
Như vậy đến thời điểm hiện nay thì bản án Nguyễn Văn Chưởng không còn bị vướng vào ngõ cụt là hết luật, hết cấp xử lại như thời điểm năm 2014.
Vấn đề là nền tư pháp, thể chế chính trị, Đảng có thiện chí để khai thông cái bế tắc ấy, bảo đảm tòa án xét xử công minh giải oan cho người vô tội hay không? Vướng mắc thật sự không phải là “pháp luật” mà là “thế lực”. Điều 404 đặt ra để làm sang cho nền tư pháp nhưng chưa hề được thi hành.
Tương tự như trường hợp Nguyễn Văn Chưởng, vụ án Hồ Duy Hải cũng được VKSNDTC kháng nghị Giám Đốc Thẩm và bị “hội đồng dao thớt” y án. Sau giám đốc thẩm Ủy Ban Tư Pháp Quốc Hội đã họp với đa số ý kiến thành viên đồng tình kiến nghị xem xét lại bản án giám đốc thẩm “Đa số ý kiến phát biểu đều đề nghị xem xét lại "tính đúng đắn" của quyết định giám đốc thẩm.” (6)
Nhưng đến nay vụ án vẫn chìm trong im lặng. Điều 404 vẫn không được thực thi. Biết đâu, sau Nguyễn Văn Chưởng, lại đến lượt gia đình Hồ Duy Hải nhận thông báo!
Tại sao “pháp luật” chịu thua “thế lực”. Pháp luật thực hiện qua tổ chức, con người mà trong thể chế cộng sản hiện nay, các ông bà Viện Trưởng VKSNDTC, Chủ Nhiệm Ủy ban Tư Pháp Quốc Hội đều chỉ là Ủy Viên Trung Ương Đảng, trong khi Chánh Án Nguyễn Hòa Bình là thành viên Ban Bí thư hai khóa, hiện lại leo thêm nấc mới là Ủy Viên Bộ Chính Trị. Chức vụ đảng, quyền lực chính trị của Nguyễn Hòa Bình cao hơn Lê Minh Trí, Lê thị Nga đến hai bậc, áo mặc sao qua khỏi đầu.
Nếu thừa nhận hai bản án của Nguyễn Văn Chưởng và Hồ Duy Hải sai, hóa ra những tuyên bố của chánh án Nguyễn Hòa Bình trước nay là láo khoét sao?
Đây là thách thức với những nhà lãnh đạo tối cao, với ông Thưởng cũng như các vị đại biểu Quốc Hội. Những tin nhắn của nhà báo Nguyễn Đức là sợi dây xích trách nhiệm mà các ông không thể né tránh. Hoặc ngăn chặn tội ác để tay không vấy máu hoặc im lặng thỏa hiệp giết người vô tội. Để tội ác nhân danh công lý diễn ra công khai trước dư luận không chỉ cá nhân ông Thưởng mà cả thể chế này đang vấy máu dân oan.
Bình luận của blogger Gió Bấc (RFA)
____________________________
Tham khảo:
1-https://www.facebook.com/nguyenducplo99/posts/pfbid0vEEqSWDCdmb5rdiWU7znE6LuVu2hd6dNdAoUw4L1qTc5CYBecnrKyiwxebWzpuuhl
2-https://www.facebook.com/nguyenducplo99/posts/pfbid06RWBQyFCFvr8MELCiJepGotvQLuz6aGLdbFWXX5oipUc7vBKfAtKF4C5fJxRe33xl?comment_id=1041214770575881¬if_id=1691167650887560¬if_t=feed_comment_reply&ref=notif
3-“https://tuoitre.vn/them-mot-tu-tu-keu-oan-689115.htm?fbclid=IwAR0VUDVi1W...
4-https://tuoitre.vn/vu-tu-tu-nguyen-van-chuong-da-het-duong-khang-nghi-723209.htm?fbclid=IwAR1a8DfGkCJLN1D5pSRtqqzEsPc9ijfClgDO39SG_4JWmfqqy5afLd3lqxk
5-https://hethongphapluat.com/bo-luat-to-tung-hinh-su-2015/dieu-404#:~:text=%C4%90i%E1%BB%81u%20404%20B%E1%BB%99%20lu%E1%BA%ADt%20t%E1%BB%91%20t%E1%BB%A5ng%20h%C3%ACnh%20s%E1%BB%B1,Th%E1%BA%A9m%20ph%C3%A1n%20T%C3%B2a%20%C3%A1n%20nh%C3%A2n%20d%C3%A2n%20t%E1%BB%91i%20cao
6-https://vnexpress.net/thanh-vien-uy-ban-tu-phap-de-nghi-xet-lai-vu-an-ho...

Sửa bởi người viết 07/08/2023 lúc 11:01:56(UTC)  | Lý do: Chưa rõ

LHQ và các tổ chức quốc tế giục Việt Nam ngừng hành quyết tử tù Nguyễn Văn Chưởng


Con gái của tử tù Nguyễn Văn Chưởng mặc áo và đứng trước băng rôn kêu oan cho bố của mình bị kết án tử hình vì cáo buộc "giết người", một bản án đang bị hàng nghìn người trong nước và cộng đồng quốc tế phản đối.



Liên Hợp Quốc và hơn một chục tổ chức phi chính phủ vừa đưa ra những lời kêu gọi riêng biệt tới chính phủ Việt Nam, thúc giục quốc gia do Đảng Cộng sản cầm quyền ngừng việc thi hành án tử hình đối với ông Nguyễn Văn Chưởng cũng như tiến hành một cuộc điều tra trước cáo buộc tử tù này bị kết tội oan.

Gia đình ông Chưởng trong hơn 16 năm qua đã nhiều lần gửi đơn kêu oan tới các cơ quan có thẩm quyền của Việt Nam nhưng bị họ từ chối xem xét bản án tử hình, trong đó ông Chưởng bị quy là kẻ chủ mưu cầm đầu hai đồng phạm khác gây ra vụ giết người cướp của vào năm 2007, làm một thiếu tá cảnh sát hình sự tử vong.

Gia đình ông Chưởng hôm 4/8 nhận được thông báo của Tòa án Nhân dân TP Hải Phòng về việc Tòa đã ra quyết định tiến hành tử hình ông. Bố của ông Chưởng, ông Nguyễn Trường Chinh, cho VOA biết rằng gia đình ông có thể làm đơn xin nhận tử thi hay tro cốt của con mình trong thời bạn 3 ngày kể từ khi thông báo. Tuy nhiên, ông nói rằng gia đình vẫn đang đi kêu oan cho con trai.

Văn phòng Nhân quyền Liên Hợp Quốc, trong một tuyên bố đưa ra hôm 11/8, nói rằng họ “rất quan ngại trước các thông tin về việc Việt Nam sắp xử tử ông Nguyễn Văn Chưởng giữa những cáo buộc nghiêm trọng về tra tấn và vi phạm xét xử công bằng.”

Người phát ngôn của văn phòng, ông Jeremy Laurence “kêu gọi các nhà chức trách ngay lập tức dừng việc thi hành án và tiến hành một cuộc điều tra độc lập và vô tư về các cáo buộc tra tấn.”

Ông Chưởng bị buộc tội giết Thiếu tá Nguyễn Văn Sinh ngày 14/7/2007 và bị bắt khoảng 3 tuần sau đó. Ông bị giam giữ liên tục trong 16 năm trong suốt quá trình xét xử và các thủ tục sau khi kết án. Ông Chưởng luôn khẳng định mình vô tội và cho rằng ông đã bị tra tấn nên phải thú tội, theo những bức thư mà ông bí mật gửi ra cho gia đình.

Góp tiếng nói vào việc kêu gọi hoãn thi hành án tử hình đối với ông Chưởng, một liên minh gồm 10 tổ chức nhân quyền quốc tế hôm 9/8 đã gửi một bức thư ngỏ tới Chủ tịch nước Việt Nam Võ Văn Thưởng cũng để bày tỏ “mối quan ngại sâu sắc” và thúc giục chính quyền tiến hành một cuộc điều tra “vô tư và hiệu quả về những cáo buộc rằng ông (Chưởng) đã bị tra tấn để phải ‘thú nhận’ tội.”

Các tổ chức, trong đó có Ân xá Quốc tế (Amnesty International), cho rằng việc “thú tội” của ông Chưởng “bị cho là được thừa nhận một cách bất hợp pháp làm bằng chứng và được dùng để kết tội ông tại phiên tòa, trái với thông lệ quốc tế và nghĩa vụ pháp lý của Việt Nam.”

Theo các tổ chức này, cuộc điều tra của công an Việt Nam “bỏ qua những bằng chứng quan trọng” và “bất chấp các nhân chứng ngoại phạm rõ ràng” để lấy “những lời thú tội ‘bị ép buộc’” nhằm kết án ông Chưởng khi mới 24 tuổi vào năm 2007.

Theo thư ngỏ của các tổ chức nhân quyền, công an đã "ép buộc các nhân chứng ngoại phạm của ông Chưởng bằng vũ lực để thay đổi lời chứng của họ.”

Nguyễn Trọng Đoàn, em trai ông Chưởng và là người đi thu thập bằng chứng ngoại phạm cho anh, cũng bị bắt giữ với cáo buộc “thao túng vật chứng và nhân chứng” rồi bị kết án 2 năm tù vì tội "che dấu tội phạm." Ông Đoàn mất hồi tháng 6 vì bệnh ung thư xương.

Luật sư Lê Văn Hòa, người từng là Tổ trưởng Kiểm tra án oan của Ban Nội chính Trung ương và làm đại diện pháp lý cho gia đình ông Chưởng, cho VOA biết trong một cuộc phỏng vấn vào tuần trước rằng có nhiều mâu thuẫn trong những lời khai của các bị cáo và nhân chứng và rằng ông Chưởng có bằng chứng ngoại phạm, cũng như có vi phạm nghiêm trọng về bảo vệ hiện trường.

Phái đoàn Liên minh châu Âu ở Việt Nam và 3 cơ quan ngoại giao của Canada, Na Uy và Anh đã ra tuyên bố chung hôm 10/8 kêu gọi các cơ quan có thẩm quyền của Việt Nam dừng việc thi hành án ông Chưởng. Tuyên bố được đưa ra ít ngày sau khi cha mẹ của tử tù này và hàng nghìn người khác gửi lời thỉnh cầu đến Chủ tịch Việt Nam.

VOA đã gửi lời yêu cầu bình luận về những lời kêu gọi của các tổ chức nhân quyền và chính phủ quốc tế tới người phát ngôn Bộ Ngoại giao Việt Nam. Chủ tịch Thưởng chưa đưa ra phản ứng công khai nào trước lời kêu gọi của gia đình ông Chưởng, người dân và các tổ chức quốc tế.

Ông Chinh cho biết gia đình đã đi thăm con trai hôm 14/8 và thấy “tinh thần Chưởng khác lạ hơn trước” cũng như lo lắng về việc cho đến lúc này chưa biết chính xác ngày thi hành án con trai ông.

Các tổ chức nhân quyền quốc tế trong thư ngỏ nói rằng nếu xử tử ông Chưởng, “Việt Nam sẽ đi ngược lại xu thế toàn cầu là loại bỏ hình phạt tử hình và thiết lập một lệnh cấm sử dụng hình phạt này.” Đại hội đồng Liên Hợp Quốc, tại các nghị quyết được đưa ra nhiều lần với sự đồng thuận cao, và gần đây nhất là trong Nghị Quyết đưa ra ngày 15/12/2022, đã kêu gọi tất cả các quốc gia hiện giữ vẫn giữ hình phạt tử hình bãi bỏ ngay lập tức hình phạt này.

Theo VOA

Nguyễn Văn Chưởng và thách thức mới cho Chủ Tịch Nước


Ông Nguyễn Trường Chinh điểm chỉ thỉnh nguyện thư bằng máu, xin Chủ tịch Việt Nam tạm hoãn thi hành án tử hình của con là Nguyễn Văn Chưởng, 6/8/2023.

Ngày 4/8/2023 Toà án nhân dân Thành phố Hải Phòng có công văn số 143/TB-TA thông báo cho gia đình Nguyễn Văn Chưởng “làm đơn xin nhận tử thi, tro cốt của người bị thi hành án tử hình”. Trong thông báo có đề cập đến Quyết định thi hành hình phạt tử hình số 02/2023/QĐ-CA.
Mấy ngày nay trên mạng xã hội đang rộ lên vụ việc tử tù Nguyễn Văn Chưởng sắp bị đưa ra thi hành án. Hàng ngàn người đã chia sẻ các dòng trạng thái về vụ việc và một thỉnh nguyện thư gửi lên chủ tịch nước trên trang avaaz.org chỉ trong 4 ngày đã có gần 5,000 người tham gia ký tên.
Nguyễn Văn Chưởng là ai và vụ việc xảy ra như thế nào?
Nguyễn Văn Chưởng sinh năm 1983 ở Huyện Kim Thành, tỉnh Hải Dương, làm chủ quán bán cafe, chưa có tiền án tiền sự. Ở tuổi 24, Chưởng bị cáo buộc cùng 2 đồng phạm là Đỗ Văn Hoàng và Vũ Toàn Trung, chém chết thiếu tá Nguyễn Văn Sinh, là cảnh sát hình sự ở Quận Hải An, thành phố Hải Phòng vào tháng 7 năm 2007 để cướp của. Em trai của Chưởng là Đoàn cũng bị bắt khẩn cấp vì tội “che giấu tội phạm” trong khi đang mang giấy xác nhận về “bằng chứng ngoại phạm của Chưởng” nộp cho cơ quan công an.
Ngày 12/6/2008 Toà án Nhân dân TP Hải Phòng xét xử sơ thẩm kết án Chưởng tội tử hình về tội “giết người” và “cướp tài sản”. Em trai Chưởng bị kết án 2 năm tù vì tội che giấu tội phạm. Chưởng kháng cáo kêu oan. Tháng 11/2008, Toà án tối cao xử phúc thẩm tuyên y án sơ thẩm. Tháng 4 năm 2009, Chưởng bí mật gửi thư cho gia đình, tưởng thuật lại toàn bộ vụ việc, khẳng định bị tra tấn, ép cung và buộc nhận tội.
Kể từ năm 2009, Bố Mẹ Chưởng, liên tục kêu oan. Họ bán cả nhà đất, ruộng vườn để mưu tìm công lý cho con với một niềm tin sâu sắc rằng con mình vô tội. Các luật sư đã chỉ ra hàng loạt tình tiết chưa được làm rõ, đầy mâu thuẫn và vi phạm nghiêm trọng tố tụng hình sự trong suốt quá trình: Khởi tố, điều tra, xét xử...
Tháng 4, năm 2011, Viện Kiểm sát “Kháng nghị giám đốc thẩm” đề nghị Hội đồng thẩm phán Toà án Nhân dân tối cao xét xử theo thủ tục giám đốc thẩm, huỷ bản án hình sự phúc thẩm đối với Chưởng để xử lại theo hướng giảm hình phạt cho Chưởng. Nhưng ngày 7/12/2011, Hội đồng thẩm phán toà án tối cao gồm 11 thành viên do ông Trương Hoà Bình làm chủ toạ đã bác Kháng nghị của VKSNDTC.
Vào năm 2015, Chủ nhiệm Uỷ ban tư pháp Nguyễn Văn Hiện cho rằng “vụ án Nguyễn Văn Chưởng có sai sót thì cũng hết đường kháng nghị bởi quyết định của Hội đồng thẩm phán là quyết định cuối cùng” trong khi đó Phó viện trưởng VKSND Tối cao Nguyễn Hải Phong vẫn bảo lưu quan điểm “chưa đủ căn cứ vững chắc để kết luận Chưởng là người chủ mưu, cầm đầu vụ giết người”
Văn tự tử thần và đòi hỏi của lương tâm
Ngày 4/8/2023 Toà án nhân dân Thành phố Hải Phòng có công văn số 143/TB-TA thông báo cho gia đình Nguyễn Văn Chưởng “làm đơn xin nhận tử thi, tro cốt của người bị thi hành án tử hình”. Trong thông báo có đề cập đến Quyết định thi hành hình phạt tử hình số 02/2023/QĐ-CA.
Thông báo chính là lưỡi hái đang lướt đến trên đời sống của Nguyễn Văn Chưởng. Gia đình vội vàng cầu cứu khắp nơi, thông tin trên toàn cõi mạng xã hội xôn xao và nhiều người công khai là đã nhắn tin cho chủ tịch nước Võ Văn Thưởng về vụ việc. Cựu đại biểu quốc hội Lưu Bình Nhưỡng, người nổi tiếng vì những phát ngôn đầy trách nhiệm trước dân, đã gửi tin nhắn tới chủ tịch nước đề nghị xem xét cho dừng thi hành án.
Cộng đồng mạng đã thể hiện rõ quan điểm của mình. Mặc dù chưa có một đám đông thực tế cầm biểu ngữ đứng trước toà án để kêu gọi “minh oan” như đã từng xảy ra trong vụ Hồ Duy Hải nhưng công luận ở xã hội là rất lớn. Luật sư Lê Văn Hoà người từng là tổ trưởng tổ kiểm tra án oan của Ban Nội chính Trung Ương, hỗ trợ tư vấn pháp lý cho gia đình cho rằng việc kết án tử hình Nguyễn Văn Chưởng là oan.
Từ góc độ chuyên môn, luật sư đã lên tiếng, từ cảm thức chung của nhân dân, mọi người đang đòi hỏi công lý phải được thực thi. Công văn đề nghị nhận “tro” hay “thi hài” có số quyết định và điều luật không đại diện cho công lý mà là sự bế tắc của một quy định xơ cứng đã giết chết cả lương tâm con người và cảm thức chung của cộng đồng.
Suy đoán vô tội là một nguyên tắc phổ biến trong tư pháp quốc tế và của cả Viêt Nam. Hiến pháp và Luật tố tụng hình sự đều khẳng định nguyên tắc này. Thế nhưng tại sao vẫn có rất nhiều vụ án oan sai?. Bởi vì công an “trọng cung hơn trọng chứng” mà dùng nhục hình để bức cung thì công an Việt Nam đã thành thần. Do có một thời gian ở với các tù hình sự trong trại giam, tôi hỏi “các biện pháp nghiệp vụ” mà trong các bài báo công an hay nói là gì? tất cả đều bảo “đánh và đánh”.
Trong các biện pháp nghiệp vụ đó thì đòn “treo cánh khuỷu” bằng cách trói tay và móc 2 tay lên phía sau, để mũi chân vừa chạm đất là “mệt mỏi và kinh hãi nhất”. Khi bị treo như vậy thì mong ước tột đỉnh và xuyên xuốt từ đỉnh đầu đến mũi bàn chân là được tháo ra và hạ xuống. Sau “màn treo cách khuỷu” luôn có được một bản cung theo ý của điều tra viên. Hồ sơ vụ án sẽ sớm được khép lại và ai đó sẽ có thêm gạch, thêm sao…
Chủ tịch nước có thể làm gì?
Ngày còn nhỏ xem phim Bao Thanh Thiên, tôi nhớ mãi một hình ảnh Triển Chiêu cùng Bao Công tổ chức cướp pháp trường để cứu một vị quan. Từ đó, tôi đã có niềm tin mạnh mẽ vào công lý như chính tin vào Thiên Chúa. Tôi luôn nghĩ, cuối cùng thì, trong những giờ phút nguy nan nhất, phải có một ai đó ra tay. Xét theo cả tình và lý thì luật pháp Việt Nam cũng không phải đã hết cách. Chủ tịch nước vẫn có thể bẻ gãy lưỡi hái tử thần, cứu được một mạng người, tạo phúc cho mình và cho dân tộc.
Theo Điều 404, Bộ Luật tố tụng hình sự Việt Nam thì vẫn có một lối thoát. Đó là Uỷ ban thường vụ Quốc hội, Uỷ ban tư pháp của Quốc Hội, Viện Trưởng VKSTC hoặc Chánh án TANDTC còn có quyền yêu cầu, kiến nghị, đề nghị xem xét lại quyết định của Hội đồng Thẩm phán toà án nhân dân tối cao, khi có căn cứ xác định Hội đồng này “vi phạm pháp luật nghiêm trọng” hoặc phát hiện tình “tiết quan trọng mới có thể làm thay đổi cơ bản nội dung quyết định mà Hội đồng không biết được khi ra quyết định trước đó”.
Ai cũng biết rằng hệ thống quan chức ở Việt Nam bao che cho nhau, cho nên bây giờ không thể nói “Hội đồng đã vi phạm pháp luật nghiêm trọng” và thực tế cũng chưa có “tình tiết quan trọng mới” nào có thể làm “thay đổi cơ bản nội dung quyết định”.
Nhưng ai cũng biết rằng Việt Nam là chế độ độc tài toàn trị, các quyết định đều do đảng cộng sản lãnh đạo và người đứng đầu tổ chức đảng luôn có quyền lực nhất, có thể “làm” nhiều việc “dọc – ngang” theo ý của đảng. Trước đây trong 11 thành viên của Hội đồng thẩm phán có thể chỉ nhận được 1 chỉ đạo từ một người nào đó, thì bây giờ Chủ tịch nước, với tư cách là Trưởng ban cải cách Tư pháp Trung Ương có thể Họp cùng Ban nội chính Trung Ương và Uỷ ban tư pháp của Quốc hội bàn bạc và đề nghị Hội đồng thẩm phán tối cao mở một phiên họp để xem xét lại quyết định đó và mời cả 2 nhân vật quan trọng nhất liên quan đến vụ án là Đỗ Hữu Ca (nguyên giám đốc công an TP Hải Phòng) và Dương Tự Trọng (nguyên thủ trưởng cơ quan điều tra hình sự TP Hải Phòng) tham gia để xem xét lại quyết định của mình.
Trong trường hợp mà hội đồng không đủ dũng cảm để ra một quyết định khác đi, thì “ân xá” là việc làm dễ nhất và có ý nghĩa nhất lúc này. Chúng ta hy vọng rằng với những cơ sở pháp lý mà Luật sư đã trình bày, và sự lên tiếng của cộng đồng mạng hôm nay, sẽ có tác động đến việc hoãn thi hành án tử hình và hướng đến việc xem xét lại một cách toàn diện và đầy đủ vụ án.
Vụ án Nguyễn Văn Chưởng này cùng với những vụ án có dấu hiệu oan sai khác đang là một thách thức lớn của chính chủ tịch nước với tư cách là Trưởng ban cải cách tư pháp Trung ương. Nếu ông bỏ mặc thì chỉ làm dâng trào lên những bức xúc của cộng đồng giữa một nền tư pháp đang hoại loạn sâu sắc.
Lê Quốc Quân (VOA)

Vụ Nguyễn Văn Chưởng: Tiến sĩ Khuất Thu Hồng gửi thỉnh nguyện thư đề nghị điều tra rốt ráo


Bố mẹ Nguyễn Văn Chưởng (ở giữa) cùng với mẹ của tử tù Hồ Duy Hải (phía bên trái ảnh) và mẹ của tử tù Lê Văn Mạnh
FB Nguyễn Trường Chinh/ RFA edited

Một tiến sĩ xã hội học người Việt Nam viết thư cho Chủ tịch nước đề nghị dừng thi hành án tử hình đối với tử tù Nguyễn Văn Chưởng, với hy vọng vụ việc sẽ được tiếp tục điều tra để chắc rằng "bản án đúng người, đúng tội." 
Trong thư ngỏ đăng tải trên Facebook cá nhân Tiến sĩ Khuất Thu Hồng viết:
“Mục đích của pháp luật là để bảo vệ người dân đạt được công lý nhưng xây dựng và thực thi pháp luật là con người. Vì vậy sự nhầm lẫn hoặc những kẽ hở trong quá trình điều tra có thể xảy ra. 
Những bản án oan sai đã từng được ghi nhận ở nhiều nước trên thế giới. Việt Nam cũng đã từng có Huỳnh Văn Nén, Hàn Văn Long, Nguyễn Thanh Chấn… bị kết án oan. 
Nhưng cũng nhờ sự thận trọng và kiên nhẫn của các cơ quan thực thi pháp luật mà công lý đã chiến thắng và những người tử tù đã được giải oan và trở về với cuộc sống."
Cũng theo bà, "cuộc sống của Nguyễn Văn Chưởng chỉ còn tính từng ngày. Quyết định (tạm hoãn thi hành án-PV) của ông (Chủ tịch nước -PV) có thể giữ lại mạng sống của một con người và cứu vãn tương lai của cả gia đình anh ấy, nhất là của đứa con gái chưa từng được gặp mặt cha. 
Hơn thế, quyết định của ông sẽ giúp khẳng định sự nghiêm minh của pháp luật, thu phục nhân tâm, làm tăng niềm tin của người dân vào Nhà nước, vào pháp luật và khuyến khích nhân dân tuân thủ pháp luật."
Hôm 14/8/2023 từ Hà Nội, tác giả của bức thỉnh nguyện thư với tư cách công dân, Tiến sĩ Khuất Thu Hồng, người đồng thời là Viện trưởng Viện Nghiên cứu Phát triển Xã hội (ISDS) thuộc Liên hiệp các Hội Khoa học và Kỹ thuật Việt Nam (Vusta) và là một Ủy viên Trung ương Mặt Trận Tổ Quốc Việt Nam chia sẻ với Đài Á Châu Tự Do về quyết định gửi thư ngỏ cho lãnh đạo nhà nước Việt Nam:
“Tôi không có động cơ nào khác ngoài sự thúc giục của lương tâm là đứng trước tính mạng của một người đồng bào của mình, và khi tôi theo dõi những thông tin xung quanh vụ án này, tôi thấy rằng còn có một số tình tiết chưa rõ ràng. 
Điều này không phải là tôi kết luận, tôi không đủ thông tin để kết luận nhưng tôi dựa vào kết luận của Viện Kiểm sát Nhân dân Tối cao, của các cựu Đại biểu Quốc hội như là ông Lưu Bình Nhưỡng, ông Dương Trung Quốc, của một số luật sư, họ cũng nêu ra một số tình tiết chưa được rõ ràng.
Một khi mà chưa được rõ ràng mà đã có một bản án như vậy, tôi sợ rằng sẽ dẫn đến những sai lầm. Đã có những tiền lệ những vụ án oan rồi, ở Việt Nam cũng như ở nhiều nước trên thế giới, thế thì việc hoãn thi hành án để có thể điều tra tốt hơn, kỹ hơn tôi nghĩ là việc rất nên làm." 
Theo bà, việc làm này không rõ có làm thay đổi quyết định của người đứng đầu nhà nước không, tuy nhiên theo bà, với "trách nhiệm của một người sống trong đất nước này, trong xã hội này, tôi muốn xã hội ấy được hòa bình hơn, nhân văn hơn, công lý được đảm bảo tốt hơn. Nếu có thể làm một điều gì đó để góp phần vào việc đó, tôi nghĩ rất đáng để làm.”
Về vấn đề án tử hình ở Việt Nam và nhà nước có nên bỏ hình phạt này đi hay không trong hệ thống pháp luật của mình, đặc biệt trong bối cảnh có những trường hợp được cho là có án oan sai như với các tử tù như Nguyễn Văn Chưởng, Hồ Duy Hải, Lê Văn Mạnh… được biết hiện nay ở Việt Nam, Tiến sĩ xã hội học Khuất Thu Hồng nói tiếp với RFA Tiếng Việt: 
“Từ lâu, tôi đã lên tiếng là Việt Nam nên bỏ án tử hình, cá nhân tôi, tôi không tán thành án tử hình một chút nào cả… Án tử hình đó không giúp lấy lại mạng sống của người đã bị giết… 
Người ta hay nói đấy là công lý, nó sẽ rất không hợp lý khi chúng ta bình tĩnh tước đi mạng sống của một người mà lúc đó người ta không làm bất cứ một hành động gì để có thể dẫn đến việc chúng ta phải giết người đó cả. 
Điều ấy làm cho tôi rất dằn vặt và tôi nghĩ là rằng nên bỏ án tử hình. Có thể là chung thân, có thể là kéo dài những năm tháng mà người ta phải bị giam giữ để người ta cải tạo, cũng là một hình thức làm gương cho những người khác."
Cũng từ phân tích, nhận định của bà Hồng, bản án tử hình đối với một người cũng chính là "án tử" đối với những thành viên vô tội còn lại của gia đình đó, đó là những người cha mẹ, những người con, người vợ, người chồng. 
"Bản án đó có thể tước đi cơ hội sống, cơ hội làm việc, học tập, hôn nhân, sống một cuộc sống bình thường nhất của tất cả thành viên gia đình đó," cũng theo nhà khoa học đang sinh sống tại Việt Nam. 
Trước ý kiến trong dịp này cho rằng Việt Nam nên đẩy mạnh vai trò, chức năng của những cơ quan, ủy ban với vai trò, chức năng phù hợp và độc lập tốt hơn để tiến hành rà soát liên tục công tác tư pháp, đặc biệt liên quan các bản án được cho là có yếu tố ‘oan sai’, trong đó có các bản án tử hình được tuyên, và không chỉ thực hiện với một, hai trường hợp cá biệt nào, mà nên coi đó là công việc thường xuyên hơn, bà Khuất Thu Hồng nói:
“Đương nhiên, tôi nghĩ đấy là điều lý tưởng, nếu làm được như vậy thì quá là lý tưởng, nhưng điều đó thực sự là thách thức, không chỉ với nền lập pháp, tư pháp và hành pháp của Việt Nam mà đó cũng là bài toán của rất nhiều quốc gia trên thế giới. 
Ở Mỹ hay nhiều nước khác cũng có rất nhiều những vụ án oan, chứ không phải chỉ riêng ở Việt Nam…, mọi người đều biết án oan là một điều rất tệ hại và tôi nghĩ chẳng một quốc gia nào muốn một điều như vậy xảy ra, cho dù quốc gia ấy có phải là quốc gia mà ưa thích những hình phạt khốc liệt nhất hay không, thì không ai muốn án oan cả. Nhưng để đảm bảo không có án oan, tôi nghĩ rằng cực kỳ khó khăn và đòi hỏi một sự nỗ lực, sự giám sát rất lớn."
Theo quan điểm riêng của bà Hồng, việc giảm án oan hoàn toàn có thể làm được cùng với trách nhiệm của cơ quan chức năng và phương tiện kỹ thuật, tuy vậy khó có thể 100% không có án oan.  Chính vì thế, theo bà nên bỏ hình phạt này để khi có sai sót vẫn còn có thể "khắc phục". 
Trong một diễn biến khác, Phó Chủ nhiệm Ủy ban Dân nguyện của Quốc hội Việt Nam, cựu Đại biểu Quốc hội, Tiến sĩ Lưu Bình Nhưỡng, trong một chia sẻ trên truyền thông tại Việt Nam đã khẳng định ông cũng đã nhắn tin tới Chủ tịch nước Việt Nam Võ Văn Thưởng để lưu ý ông về vụ án ‘oan’ với tử tù Nguyễn Văn Chưởng, và ông Lưu Bình Nhưỡng khẳng định đã nhận được tin nhắn hồi đáp, khẳng định ông Võ Văn Thưởng đã nhận được thông điệp này. 
Cũng hôm 14/8/2023, từ Hà Nội, liên quan câu hỏi Việt Nam cần làm gì để tránh những vụ án, bản án oan sai, với tiếp cận hướng tới giải quyết có tính chất căn bản, gốc rễ, căn cơ của vấn đề này, Tiến sĩ Khoa học Nguyễn Quang A, nguyên Viện trưởng Viện nghiên cứu và phản biện độc lập IDS (đã tự giải thể) nói với Đài Á Châu Tự Do:
“Tôi nghĩ rằng tư pháp phải độc lập, cái đấy là quan trọng, tư pháp của Việt Nam không độc lập, cho nên nó có thể dẫn đến những sự oan sai không thể tưởng tượng nổi, mà vụ Nguyễn Văn Chưởng hay là Hồ Duy Hải chỉ là một vài vụ mà người ta thấy trong thời gian gần đây. 
Bao nhiêu những vụ trước kia đã bị rồi, từ ông Nguyễn Thanh Chấn, cho đến ông Hàn Đức Long, nếu không có những kẻ thủ ác tự đầu thú thì chưa biết chừng mấy ông đó đã bị tử hình mất rồi. Tôi nghĩ sự không độc lập của ngành tư pháp là nguyên nhân chính dẫn đến những án oan sai như vậy.
Và ở đây, tôi lưu ý một điểm là có lẽ thời khoảng năm 1945, 1946 trở đi, lúc ấy các vị lãnh đạo (Việt Nam) có lẽ còn đang chịu ảnh hưởng của Pháp hay của phương Tây, thì còn có điều gọi là ‘Hội thẩm nhân dân’, nếu những vụ án lớn, đại hình như thế, mà có một bồi thẩm đoàn của nhân dân, tức là lựa chọn ngẫu nhiên từ những người dân ra 12 hay là 24 vị như bên Mỹ hay bên phương Tây, những vị ấy, nếu chỉ cần một người nói rằng ‘án tử hình này là không được’, thì phải xem xét lại, nên có ‘Bồi thẩm đoàn’ nhân dân như thế được đưa vào. 
Mà thực sự người ta đã muốn đưa vào từ ban đầu, nhưng về sau do độc quyền, cho nên tất cả công tố, tức là Viện Kiểm sát, cơ quan điều tra, rồi công an và Tòa án, ba cơ quan này đồng tình kết hợp với nhau, và nhất trí từ trước để giải quyết vụ án nói chung; tức là có thể nói rằng nền tư pháp của Việt Nam phải cải tổ một cách rất triệt để và đường hướng ấy là tư pháp phải độc lập và phải khôi phục lại điều được gọi là ‘Bồi thẩm đoàn nhân dân’, thì sẽ tránh được những vụ oan sai,” ông Nguyễn Quang A nêu quan điểm riêng.

* Đính chính lúc 3 giờ 40 phút ngày 16/8: 

Bà Khuất Thu Hồng viết bức thư với tư cách là cá nhân, mặc dù bà đang là Viện trưởng Viện Nghiên cứu Phát triển Xã hội (ISDS) thuộc Liên hiệp các Hội Khoa học và Kỹ thuật Việt Nam (Vusta) và là một Ủy viên Trung ương Mặt Trận Tổ Quốc Việt Nam. 
Theo RFA