ASEAN-Biển Đông : Malaysia không phải là Cam Bốt

Ngoại trưởng Malaysia, Anifah Aman. Ảnh ngày 04/08/2015. AFP

Mỗi lần ASEAN họp hội nghị, Trung Quốc đều lên tiếng đòi các đối tác không được đề cập đến tranh chấp Biển Đông. Bắc Kinh đã một lần thành công vào năm 2012, khi Cam Bốt làm chủ tịch Hiệp hội Đông Nam Á. Năm nay cũng thế. Trung Quốc lần này sẽ hoài công, vì Malaysia không phải là Cam Bốt.

Phát biểu ngay trong phiên khai mạc ngày 04/08/2015, dù với lời lẽ rất ngoại giao, nhưng Ngoại trưởng Malaysia, nước hiện là chủ tịch đương nhiệm của ASEAN đã bác bỏ đề nghị của Trung Quốc, và khẳng định rằng ASEAN cần phải cố gắng nhiều hơn nữa, để cho mọi người thấy rõ các cố gắng của mình trong việc tìm ra một giải pháp vấn đề Biển Đông.

Tuyên bố trên đây được cho là một lời đả kích nhắm vào Trung Quốc.

Theo hãng tin Anh Reuters, một bản dự thảo Tuyên bố chung sẽ được công bố sau khi Hội nghị kết thúc mà hãng tin này đọc được đã nêu bật thái độ quan ngại của ASEAN trước các diễn biến mới đây tại Biển Đông, được cho là có tiềm năng « phá hoại hòa bình, an ninh và ổn định tại Biển Đông ». Bản tuyên bố chung còn cho rằng cần phải cấp tốc giải quyết vấn đề lòng tin đang suy giảm giữa các bên tranh chấp.

Nước chủ tịch ASEAN được cho là có một vai trò quan trọng trong việc soạn thảo ra một tuyên bố chung như vậy.

Bên cạnh nước chủ nhà Malaysia, người ta cũng chờ đợi một số quốc gia khác như Việt Nam, Nhật Bản, Ấn Độ, hay là Singapore, Indonesia…, gợi lên vấn đề Biển Đông trong các cuộc họp. Hiện đã có ít nhất là ba nước công khai cho biết là sẽ đề cập đến hồ sơ này. Đó là Philippines, Mỹ và Úc.

Cớ sao lại không bàn về Biển Đông, một vấn đề đe dọa an ninh tại diễn đàn an ninh ARF ?

Đối với Mark Toner, phát ngôn viên của Bộ Ngoại giao Mỹ, Ngoại trưởng Mỹ John Kerry chắc chắn sẽ nêu lên vấn đề Biển Đông tại Diễn đàn An ninh Khu vực ASEAN (ARF) vì đó là « một diễn đàn để thảo luận về các vấn đề an ninh tối quan trọng ».

Theo các nhà quan sát, quan điểm của Mỹ rất hợp lý, vì lẽ tranh chấp Biển Đông là một vấn đề liên quan đến an ninh khu vực. Nếu không đưa ra trước Diễn đàn an ninh của ASEAN, một Diễn đàn an ninh hiếm hoi ở Châu Á, thì thảo luận ở đâu.

Vấn đề đối với Trung Quốc là do việc các yêu sách chủ quyền và hành động thái quá của nước này tại Biển Đông bị phản đối rộng khắp, Bắc Kinh không muốn bị vạch mặt chỉ tên trên các diễn đàn đa phương. Bên cạnh đó, Trung Quốc chỉ muốn giải quyết tranh chấp Biển Đông song phương với từng nước, một chủ trương bị cáo buộc là để dễ dàng bắt nạt các nước yếu hơn mình.

Tóm lại, căn cứ vào các phản ứng bất đồng tình được đưa ra ngay sau khi giới lãnh đạo ngành ngoại giao Trung Quốc cho rằng không nên đề cập đến vấn đề Biển Đông tại các Hội nghị ASEAN, có thể nói rằng mưu toan nhận chìm hồ sơ này của Bắc Kinh sẽ thất bại hoàn toàn.

Phát biểu với hãng tin Pháp AFP, một nhà ngoại giao tham gia trực tiếp các cuộc họp tại Kuala Lumpur đã có một nhận định thẳng thừng rằng Malaysia « không phải là Lào hay Cam Bốt », nhắc lại sự cố xẩy ra nhân Hội nghị các Ngoại trưởng ASEAN vào năm 2012 tại Phnom Penh. Vào khi ấy, Cam Bốt, vốn đã trở thành đồng minh thân cận của Trung Quốc, đã dùng tư cách chủ tịch luân phiên ASEAN để từ chối đưa vấn đề Biển Đông ra thảo luận hay đưa vào tuyên bố chung của Hội nghị Ngoại trưởng năm đó.

Câu hỏi đang được giới quan sát đặt ra, là từ năm 2012 đến nay, Cam Bốt ngày càng có thái độ ủng hộ lập trường của Trung Quốc một cách lộ liễu hơn, vì thế chưa biết là nhân Hội nghị lần này, liệu Cam Bốt có lại tìm cách bảo vệ quyền lợi của đàn anh hay không.
Theo RFI

ASEAN lại chia rẽ về Biển Đông, Cam Bốt bị nghi bảo vệ Trung Quốc

Từ trái sang phải: Các Ngoại trưởng Úc, Brunei, Cam Bốt, Trung Quốc, Indonesia tại hội nghị ASEAN ở Kualar Lumpur ngày 06/08/2015. REUTERS/Olivia Harris

Điều một số nhà quan sát chờ đợi đã lại xẩy ra trong nội bộ khối ASEAN. Mãi đến cuối ngày hôm nay, 06/08/2015, ASEAN mới đúc kết được bản Tuyên bố chung của Hội nghị Ngoại trưởng ASEAN lần thứ 48, đã bế mạc từ ngày 04/08. Ngoại trưởng Singapore đã công khai thừa nhận là bất đồng giữa một số nước về đoạn nói về Biển Đông đã khiến văn kiện này chưa thể đúc kết được.
Theo bản Tuyên bố chung được hãng tin Pháp AFP đọc được, về vấn đề Biển Đông, khối Đông Nam Á đã ghi nhận « những quan ngại sâu sắc của một số Ngoại trưởng về các hoạt động cải tạo đất tại Biển Đông », đã làm xói mòn sự tin tưởng lẫn nhau, làm gia tăng căng thẳng và có thể phá hoại hòa bình, an ninh và ổn định trong vùng.

Theo giới quan sát, việc ASEAN chậm trễ trong việc ra bản Tuyên bố chung phản ánh sự chia rẽ trong ASEAN về thái độ cần có đối với Trung Quốc.

Trong một cuộc họp báo vào sáng nay, Ngoại trưởng Singapore K. Shanmugam đã không ngần ngại cho biết là lẽ ra văn kiện này phải được hoàn chỉnh xong từ hôm qua, 05/08, thế nhưng điều đó « vẫn chưa xong » vì đang có « một số khó khăn ». Ngoại trưởng Singapore cho biết thêm : « Đoạn liên quan đến Biển Đông đang gây ra một số vấn đề », và « chưa có đồng thuận về việc đoạn này phải như thế nào ».

Một số nguồn tin ngoại giao đã tiết lộ với hãng tin Pháp AFP rằng Philippines và Việt Nam đã muốn có lời lẽ mạnh mẽ phản đối các hành động cải tạo đảo đá của Trung Quốc. Tuy nhiên, đề nghị này đã bị đồng minh truyền thống của Trung Quốc trong ASEAN bác bỏ.

Việt Nam, Philippines muốn cứng rắn với Trung Quốc, còn Cam Bốt, Lào, Miến Điện thì không

Một nhà ngoại giao thông thạo vấn đề soạn thảo văn kiện ASEAN đã xác nhận rằng « Những người bạn của Trung Quốc đang tỏ rõ lập trường cứng rắn ». Nhân vật này không nói rõ các nước bênh Trung Quốc là ai, nhưng theo AFP, các quốc gia Đông Nam Á như Cam Bốt, Lào và Miến Điện thường bị coi là đồng minh của Trung Quốc.

Riêng Cam Bốt đã bộc lộ thái độ công khai ủng hộ quan điểm của Bắc Kinh về Biển Đông khi sẵn sàng phá hoại Hội nghị Ngoại trưởng ASEAN vào năm 2012 để cho những lời chỉ trích Trung Quốc về Biển Đông không bị nêu lên trong văn kiện của ASEAN. Vào năm ấy, lần đầu tiên trong lịch sử của mình, ASEAN không ra được bản Tuyên bố chung đúc kết hội nghị Ngoại trưởng.

Lần này, kịch bản đó đã được một nhà ngoại giao ASEAN nhắc lại với AFP : « Trung Quốc đã biết ASEAN hoạt động ra sao trên vấn đề Biển Đông, họ biết làm gì để chia rẽ chúng tôi. Cứ nhìn vào những gì đã xảy ra ở Cam Bốt thì thấy ».
Theo RFI

Hoa Kỳ sẽ không chấp nhận sự ngăn cản tự do hàng hải và hàng không trên biển Đông

Hoa kỳ sẽ không dung tha cho bất cứ hành động nào cấm cản tự do hàng hải và hàng không trên biển Đông.

Đó là lời tuyên bố của Bộ trưởng ngoại giao Mỹ ông John Kerry tại kỳ họp về an ninh được các quốc gia Đông Nam Á (ASEAN) tổ chức tại Kuala Lumpur, thủ đô Malaysia.

Ông Kerry nói tại hội nghị rằng ông thúc giục các bên có liên quan trong việc tranh chấp lãnh hải ở biển Đông ngưng ngay việc xây dựng các cơ sở hạ tầng cũng như quan sự hóa các bãi đá mà mình đang chiếm giữ. Việc này sẽ làm cho căng thẳng giảm bớt.

Lời tuyên bố này được xem là nhằm vào Trung quốc, nước đang xây dựng và bồi đắp các đảo nhân tạo trên biển Đông tại vùng quần đảo Trường sa đang tranh chấp.

Việc này đã làm cho tình hình biển Đông trở nên căng thẳng trong thời gian qua.

Ngoài ra các nhà quan sát còn lo ngại là Bắc Kinh sẽ tuyên bố thực hiện một vùng nhận dạng phòng không trên vùng trời biển Đông, như tiền lệ mà họ đã làm ở biển Hoa Đông hồi năm ngoái.

Ông Kerry có nói là ông hy vọng Trung quốc sẽ ngừng những việc mà họ đang làm.

Lời tuyên bố của ông Kerry được đưa ra một ngày sau khi ngoại trưởng Vương Nghị của Trung quốc nói là những quốc gia bên ngoài biển Đông như Hoa kỳ đừng có xem vào chuyện của khu vực, còn chuyện tranh chấp chủ quyền thì phải để Trung quốc và các quốc gia Đông Nam Á dàn xếp với nhau.

Trong cuộc họp báo ở Kuala Lumpur vào ngày hôm nay ngoại trưởng Mỹ nói là Hoa Kỳ có quyền lợi ở biển Đông và sẽ tiếp tục ủng hộ hòa bình và ổn định trong khu vực. Và ông nhắc tới chuyện các nhà lãnh đạo khu vực và cả ông nữa sẽ gặp nhau ở hội nghị thượng đỉnh Đông Á trong tháng 11 tới đây để bàn chuyện tiến tới thực hiện một bộ qui tắc ứng xử đúng nghĩa trong các tranh chấp khu vực.

Trong khi đó thì các quốc gia ASEAN đang bàn luận nhau là sẽ nói về biển Đông như thế nào để không làm phật lòng ai và nêu được sự nghiêm trọng của vấn đề.

Theo hãng tin Reuters thì ASEAN quan ngại sâu sắc tình hình tranh chấp trên biển Đông.

Còn theo các nguồn tin ngoại giao của hãng tin Pháp AFP thì trước đó Việt nam và Philippines là hai quốc gia muốn rằng phải dùng ngôn từ mạnh mẽ để chỉ trích việc Trung quốc xây dựng bồi đắp đất đai trong biển Đông.

Cũng theo nguồn tin này thì việc đó đã không được thực hiện vì trong nội bộ 10 quốc gia ASEAN có nhiều đồng minh của Trung quốc. Nhà ngoại giao này không chỉ đích danh quốc gia nào, nhưng người ta cho rằng đó là các nước Lào, Cam Pu Chia, và Miến Điện, vốn có nhiều quan hệ thân thiết với Bắc Kinh.

Nói với nhà báo ở thủ đô Malaysia, Bộ trưởng ngoại giao Singapore Shanmugam nói là đáng lẽ tuyên bố chung đã được đưa ra hôm qua, nhưng không thực hiện được.

Theo AFP thì bản dự thảo của tuyên bố chung không nói đến việc yêu cầu Trung quốc chấm dứt việc xây cất.
Theo RFA

Phản ứng trái ngược về thông cáo chung của ASEAN

Ngoại trưởng các nước ASEAN chụp ảnh lưu niệm ở Kuala Lumpur, Malaysia, ngày 6/8/2015.

BANGKOK— Hiệp hội Các quốc gia Đông Nam Á (ASEAN) nhận được những phản ứng trái ngược về thông cáo chung liên quan tới vấn đề biển Đông mà khối này công bố tuần trước. Thông tín viên Steve Herman tường thuật từ Văn phòng Đông Nam Á của Đài VOA ở Bangkok.

Sau những cuộc thương thảo vào phút chót, 10 quốc gia Đông Nam Á đã ra một tuyên bố mang tính thỏa hiệp về việc thúc đẩy một quy tắc ứng xử mang tính ràng buộc, CoC, của các bên tuyên bố chủ quyền ở vùng biển tranh chấp. Đây là điều ASEAN đã thương thảo hơn chục năm qua.

Ông Benjamin Ho, một nhà nghiên cứu của Viện Nghiên cứu Quốc phòng và Chiến lược ở Singapore, cho biết như sau.

“Người ta đã thảo luận tương đối nhiều về Bộ Quy tắc ứng xử này, và các nước châu Á khá là sốt ruột và muốn Bộ quy tắc này được thực thi. Vì thế, tôi nghĩ đây là một bước tiến. Nhưng đồng thời, tôi cũng nghĩ rằng CoC không nên được coi là giải pháp cuối cùng có thể giải quyết hoàn toàn vấn đề biển Đông.”

Nhiều người trong khu vực cho rằng việc ra thông cáo chung này là điều tốt, thay vì không đạt được gì như khi Campuchia là chủ tịch ASEAN năm 2012. Ông Oh Ei Sun, cựu Bí thư Chính trị của Thủ tướng Malaysia, cho biết như sau:

“ASEAN đã thận trọng nhằm cân bằng các yêu cầu trái ngược nhau của Hoa Kỳ và Trung Quốc. Và kết quả là những từ ngữ trong bản thông cáo chung cuối cùng.”

Trong chuyến thăm 3 nước Đông Nam Á là Singapore, Malaysia và Việt Nam, Ngoại trưởng Mỹ John Kerry đã cảnh báo rằng Washington sẽ không tán đồng bất kỳ hạn chế nào đối với tự do hàng hải ở vùng biển tranh chấp.

Bắc Kinh lâu nay đã nhấn mạnh rằng các tranh chấp lãnh hải nên được giải quyết giữa các nước liên quan, nhưng lập trường của Trung Quốc gần đây dường như đã mềm dịu hơn trong các cuộc đối thoại với khối ASEAN. 4 nước ASEAN hiện tranh chấp chủ quyền ở biển Đông với Trung Quốc là Brunei, Malaysia, Philippines và Việt Nam. Ngoài ra, đường 9 đoạn của Trung Quốc còn chồng lấn vùng đặc quyền kinh tế của hai nước ASEAN khác là Indonesia và Singapore.

Các nhà quan sát cho rằng vấn đề ASEAN có một sự thay đổi đáng kể hay không sẽ trở nên rõ ràng hơn khi lãnh đạo của khối này nhóm họp trở lại vào tháng 12 sắp tới.
Theo VOA